Wystawa prac Hansenów w MSN

W warszawskim Muzeum Sztuki Nowoczesnej otwarto właśnie nową wystawę poświęconą twórczości Zofii i Oskara Hansenów. Zaprezentowano różne aspekty teorii Formy Otwartej, która była osią ich działalności architektonicznej, artystycznej i pedagogicznej.



Wystawa była już pokazywana za granicą: w Barcelonie, Porto i New Haven, a teraz zostanie pokazana warszawskiej publiczności. Teoria Formy Otwartej, ogłoszona przez Oskara Hansena (1922-2005) podczas Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej CIAM w Otterlo w 1959 roku, zakładała otwarcie architektury na współtworzenie jej przez jej użytkowników. Przeciwstawiając się strukturom, które definiowali jako Formę Zamkniętą – do końca zaprojektowanym, nie pozostawiającym żadnego marginesu dla kreatywności ich użytkowników i stanowiących raczej pomnik wystawiony ich twórcom niż komfortową przestrzeń do życia – Hansenowie proponowali radykalną zmianę sposobu myślenia o roli architekta. Miała ona polegać przede wszystkim na tworzeniu „tła dla zdarzeń”, passe-partout dla codziennego życia. Architektura miała za zadanie eksponować ludzi i bogactwo ich codziennej aktywności w przestrzeni. Skupiona na procesie, wydobywaniu podmiotowości i tworzeniu ram dla indywidualnej ekspresji, stawała się narzędziem, które mogło być używane i przekształcane przez jej użytkowników, i które łatwo dostosowywało się do ich zmiennych potrzeb.



Wystawa pokazuje różne obszary i skale twórczej działalności, w których Forma Otwarta znalazła zastosowanie. „Tło zdarzeń” skupia się na projektach wystaw i pawilonów wystawienniczych, które ze względu na swój efemeryczny charakter stanowiły idealne pole do teoretycznych eksperymentów. „Polityka skali” koncentruje się na projektach urbanistycznych Oskara Hansena, pokazując ich społeczno-polityczny wymiar. „Jednostka w zbiorowości” przybliża realizacje osiedli mieszkaniowych Hansenów w Warszawie i Lublinie, prezentując ich mniej znane, często niezachowane detale. „Architektura jako instrument” skupia się na projektach budynków użyteczności publicznej – muzeum, galerii, teatru, studia nagraniowego – których kształt miał być determinowany przez użytkowników. „Aktywny negatyw” pokazuje przestrzenie prywatne Hansenów i związaną z nimi koncepcję rzeźbiarskiego przedstawienia wnętrza architektonicznego. „Anty-pomnik” opowiada o czasoprzestrzennym projekcie pomnika „Droga” upamiętniającego ofiary obozu Auschwitz-Birkenau – zespołowej pracy, która stała się rzeźbiarskim odzwierciedleniem Formy Otwartej. W poszczególne części wystawy wplecione są przykłady zadań z pracowni Oskara Hansena na Wydziale Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Hansen uczył na warszawskiej Akademii przez 30 lat, promując założenia Formy Otwartej wśród swoich studentów.



Do założeń Formy Otwartej nawiązuje również architektura wystawy przygotowana przez grupę projektową Centrala. W swoich formach przywołuje skojarzenia z projektami wystawienniczymi Oskara Hansena, a nielinearna narracja i możliwość swobodnego wyboru ścieżki zwiedzania sprawia, że samo zwiedzanie ekspozycji staje się doświadczeniem w duchu Formy Otwartej.

OSKAR I ZOFIA HANSENOWIE FORMA OTWARTA
Kuratorka:
Aleksandra Kędziorek
Wystawa czynna do 29.10.2017
więcej informacji na: https://artmuseum.pl/pl/wystawy/oskar-i-zofia-hans...



Zainteresowanym tematem twórczości Hansenów polecamy także książkę Filipa Springera „Zaczyn o Zofii i Oskarze Hansenach” Filipa Springera oraz książkę „Dom jako forma otwarta. Szumin Hansenów” - (Wyd. Karakter) Aleksandry Kędziorek, Filipa Springera i Jana Smagi.