Barcelona bez Gaudiego i tłumów – rozmowa z Bartkiem Kieżunem

Po sukcesie publikacji „Neapol. Łakomym okiem” wydał Pan książkę „Barcelona. Łakomym okiem. Przewodnik po mieście i jego kuchni”. Dlaczego właśnie to miasto?

Kiedy zaproponowałem wydawcy książkę o Neapolu, pomyślałem, że chciałbym, żeby te mniejsze formatowo książki – które są lżejsze i pomyślane jako przewodniki – brały na cel  najfajniejsze europejskie metropolie. Barcelona była dla mnie bardzo naturalnym wyborem, ponieważ dobrze ją znam i mam wrażenie, że ma w sobie coś podobnego do Neapolu. Ma swój własny rodzaj luzu, otwartości portowego miasta z naprawdę ciekawą, długą historią pełną różnego rodzaju wpływów.

Jak się pisze o miejscu, o którym nie można już pisać przez pryzmat pierwszego zachwytu?

Wydaje mi się, że dużo łatwiej, bo ten pierwszy zachwyt jest zawsze trochę podkręcony naszymi potrzebami. A taka wyprawa z perspektywy „już Cię znam, już Cię lubię i teraz poznam Cię trochę lepiej” jest moim zdaniem dużo pełniejsza. Jadę przygotowany, nie tracę czasu na najbardziej oczywiste rzeczy, tylko mam czas skupić się na detalach. Dzięki temu – wydaje mi się –książki są po prostu ciekawsze.

Proust pisał, że prawdziwa podróż to nie szukanie nowych krajobrazów, ale posiadanie nowych oczu. Jak zmieniło się Pana spojrzenie na Barcelonę od pierwszej wizyty do ostatniej?

Super było spojrzeć na Barcelonę z perspektywy osoby, która zna już trochę Morze Śródziemne, widzi połączenia między Barceloną a innymi miejscami na śródziemnomorskiej mapie. Na poziomie kulinariów widać, że sobrasada to jest bliska kuzynka włoskiej kiełbasy nduja i jasne jest, że mają wspólną historię, bo Neapol i południe Włoch były częścią hiszpańskiej korony przez długi czas. Wiedza o śródziemnomorzu i jego historii pozwoliła mi głębiej wejść w Barcelonę.

Jakie ma Pan recepty na to, żeby nie być turystą, który tylko „odhaczy” atrakcje, ale stać się częścią miasta?

Uważam, że trzeba po pierwsze: do wyjazdu się przygotować, po drugie: dać miejscu czas i po trzecie: być otwartym na to, co się wydarza. Przygotowanie jest istotne – gdybym tego nie zrobił, straciłbym mnóstwo czasu na najbardziej banalne rzeczy. Czas jest super istotny – jeżeli chcę opisać jakieś miasto, muszę być tam dłuższą chwilę. To nie może być wyjazd na tydzień żeby zrobić zdjęcia. Trzecia rzecz to otwartość. Już przy Stambule zrozumiałem, że podróż uczy człowieka pokory. Miałem zaplanowane rzeczy i chciałem po prostu zrealizować plan. Stambuł dawał mi nieustannie po nosie – dzisiaj zamknięte, nie możesz, przyjdź kiedy indziej. Zrozumiałem, że plan to jedna sprawa, a druga to bycie otwartym na to, co się dzieje.

Czy może opowiedzieć o konkretnej sytuacji, gdy otwartość na przypadek się opłaciła?

W Stambule mój telefon dał znać o wiadomości w mediach społecznościowych. Dostałem informację, że powinienem spotkać się z osobą prowadzącą klub kolacyjny w mieście. Uznałem, że to dobry pomysł. Nie znałem co prawda ani osoby, która miała prowadzić kolację, ani tej która do mnie pisała, ale uznałem, że warto zaryzykować. Zadzwoniłem, umówiłem się. Najpierw poszedłem na zakupy z tą dziewczyną, potem wylądowałem u niej na kolacji. Goście przy stole, gdy dowiedzieli się czym się zajmuję powiedzieli, że muszę pojechać do Bebeku, dzielnicy Stambułu daleko od centrum, bo tam robią marcepan z pistacji. Ta jedna wiadomość prowadziła więc do kolejnych odkryć – robił się efekt kuli śnieżnej w poznawaniu miasta. Od tamtej pory słucham, co ludzie do mnie mówią i podążam za ich wskazówkami.

Jak wygląda scena kulinarna w Barcelonie?

Myślę, że jest tolerancyjna i otwarta jak to miasto. Katalończycy jak wszyscy południowcy przestrzegają tradycji i wiedzą, że jest najważniejsza. Przez to, że ich historia potoczyła się w taki, a nie inny sposób, po śmierci Franco i końcu dyktatury Hiszpania dostała niesamowitego ożywienia, hiszpańska kuchnia też. Intensywnie rozwijała się zwłaszcza scena kulinarna w kraju Basków, a to dało impuls innym regionom, między innymi Katalonii i Barcelonie. To przecież tam właśnie działali bracia Roca (założyciele jednej z kluczowych, darzonych największym uznaniem restauracji na świecie  – przyp. red.). Stolica Katalonii to dobra mieszanka nowoczesności i tradycji.