Dom pod Poznaniem dla 5-osobowej rodziny. Bryłę ukrytą w drzewach pokryła betonowa łuska
“Dom nie jest tu tylko budynkiem, żyje w symbiozie z domownikami, ich rytmem dnia, tradycją rodzinną, zmieniającą się przyrodą i wpadającym światłem. Architektura stała się żywa” - tak o swoim projekcie mówią Bartłomiej Bajon, Katarzyna Cynka – Bajon i Bartosz Stanek z pracowni PL.ARCHITEKCI.
Dom Wieloczłonowy to jedna z ostatnich realizacji uznanej pracowni PL.ARCHITEKCI. Budynek stanął w okolicach Poznania, na działce gęsto porośniętej wysokimi sosnami. Nie tylko wpisanie bryły w drzewa okazało się wyzwaniem, również spora lista wymagań przedstawiona przez inwestorów podyktowała niesztampowe podejście i rozwiązania szyte na miarę.
Inwestorzy często goszczą u siebie liczną rodzinę i przyjaciół, dlatego zależało im na funkcjonalnej i dostosowanej do takiej liczby użytkowników części dziennej. Miała się w niej znaleźć rozłożysta kanapa, duża jadalnia, kuchnia ze stołem do codziennego gotowania oraz tzw. brudna kuchnia do pozostałych prac. Każde z trójki dzieci miało mieć swoją garderobę i małą łazienkę, z kolei sypialnia rodziców miała być połączona z pokojem kąpielowym i garderobą. Na tym nie koniec. Na liście „must have” właściciele umieścili też domową salę fitness z saunami, gabinet, pokoje dla gości, winiarnię w piwnicy oraz kolejną kuchnię do przygotowywania kiszonek. „Projektując dom od początku szukaliśmy odpowiednich miejsc na liczne obrazy czy meble – pamiątki rodzinne… a nawet okno skrzynkowe uchowane ze starego domu” - wspominają architekci.
Tak bogaty plan funkcjonalny architekci musieli wpisać w leśną działkę. Nie chcieli, by duża kubatura i metraż parterowego domu zdominowały i przytłoczyły otoczenie. Jednym z wyzwań okazało się także doświetlenie wnętrz – działkę porastają wysokie sosny, która rzucają sporo cienia. Podczas pracy na projektem architekci musieli sobie również odpowiedzieć na pytanie, jak stworzyć intymne wnętrza jednocześnie otwarte na otaczającą je przyrodę. Odpowiedniej ekspozycji wymagały też meble i antyki z kolekcji właścicieli. “Nie chcieliśmy, by sprawiały wrażenie przypadkowo ustawionych” - wyjaśniają autorzy projektu.
Odpowiedzią na wymagania i główne założenia projektowe okazała się modularna struktura domu. Jego centrum stanowi część dzienna – salon i jadalnia z wewnętrznym patio oraz ciągi komunikacyjne i garaż. Do rdzenia budynku architekci dokleili kolejne moduły – kuchnię, pokoje dziecięce, sypialnię rodziców oraz część SPA z pokojem gościnnym. W piwnicy ulokowano winiarnię i kuchnię do przygotowania przetworów, na piętrze, tuż nad salonem, domowy gabinet. Dzięki takiemu rozpisaniu funkcjonalnego planu architekci rozbili bryłę na części, co pozwoliło harmonijnie wpisać ją w zastane otoczenie.
Jednym z charakterystycznych elementów projektu są asymetryczne, dwuspadowe dachy, które zostały podyktowane miejskim planem zagospodarowania terenu. W każdym z nich umieszczony jest świetlik, co pozwoliło rozwiązać problem deficytu światła. “Stały się tubą rozświetlającą wnętrze każdego modułu przez cały dzień, nie podlegając zacienieniu przez korony drzew” - tłumaczą architekci.
Kształt i układ dachów pomaga też doświetlać wewnętrzne dziedzińce. To intymne przestrzenie, które stały się przedłużeniem wnętrza domu. Asymetria dachu ma również na celu zmniejszyć skalę i ciężkość bryły.
Choć z daleka może się wydawać, że elewację domu pokryły poszarzane deski, to jest to specjalnie zaprojektowana przez architektów płytka betonowa. Ma chropowatą, zróżnicowaną fakturę i ułożono ją jedna na drugiej niczym łuski. Surowy materiał z jednej strony kontrastuje z otaczającą go naturą, jego kolor jednak doskonale koresponduje z odcieniem kory pobliskich drzew. Pięknie załamuje też światło, stając się tłem dla gry cieni. Betonowa płytka pełni również praktyczną funkcję – chroni elewację przed szybkim niszczeniem w leśnym otoczeniu.
Wnętrza utrzymane są w stylistyce nowoczesnego minimalizmu. Paleta kolorów odwzorowuje zewnętrze i otoczenie domu – są szarości, biel, beże, brąz i akcentowa czerń. Uwagę zwraca spiralna klatka schodowa wykonana ze stali, która z salonu prowadzi na piętro.
Dom Wieloczłonowy to projekt na tyle charakterystyczny i ciekawy, że zdobył Nagrodę Architektoniczną Województwa Wielkopolskiego NAWW 2023 w kategorii „Dom Jednorodzinny”. SARP nominował go także w XVII edycji konkursu Polski Cement w Architekturze, pokazywano go również na wystawie „V4 Domy Jednorodzinne w krajach Grupy Wyszehradzkiej”, gdzie zdobył nominację JURY polskiego reprezentanta.
