Jak doświadczenie pandemii można wykorzystać w projektowaniu?

Z Rolandem Stańczykiem, architektem od dwudziestu lat działającym w ramach własnej pracowni projektowania wnętrz, rozmawiamy w wyjątkowych okolicznościach i o tematyce bez precedensu.

Autor: MK

Dodaj do ulubionych artykułów Usuń z ulubionych artykułów

Dzisiejsza rzeczywistość każe nam zmierzyć się z problemem o skali przez niektórych komentatorów życia społecznego porównywalnej do drugiej wojny światowej. Pandemia wirusa przynosi liczbę zakażonych liczoną w milionach, w wymiarze gospodarczym likwiduje stanowiska pracy, wykańcza przedsiębiorstwa, znacząco osłabia całe branże. Jak Pan postrzega aktualną sytuację? 

Wydarzyło się coś niespodziewanego. Coś, co ma znaczący wpływ na nas i na świat, w którym żyjemy. Nasze plany, powiązane przyczynowo-skutkowo działania napotkały na specyficzną tamę: niektóre aktywności zostały zastopowane, a inne spowolnione. Wiele dróg biegnie pozornie bez zmian, ale odebrano im pewność dotarcia do celu. Inercja gospodarcza ukrywa przed nami realny obraz zniszczeń. Tymczasem szereg dyskusji próbujących określić stan istniejący i w konsekwencji przewidzieć rozwój wydarzeń grzęźnie w ilości niewiadomych. Problem jest wielopłaszczyznowy. Słyszymy o kolejnych tysiącach umierających i zakażonych. Widzimy przepełnione szpitale i zamkniętych w domach ludzi. Zrozumieliśmy, że nasza bogata  i stosunkowo bezpieczna część świata okazała się bezradna wobec wirusa i jego hipotetycznych mutacji. Myślę, że jedną z głównych konsekwencji będzie towarzysząca nam odtąd świadomość, że oto doszedł kolejny czynnik mogący zaatakować naszą cywilizację. 

A na ile pandemia przemebluje gospodarczo świat, jaki znaliśmy sprzed kilku czy kilkunastu tygodni? 

Na pewno nie jest to „tylko” spekulacyjny kryzys finansowy z 2008 roku. Epidemia realnie uderzyła w tworzącą kapitał gospodarkę. Niektóre branże zostały zmiecione, inne osłabione. Nadzieja na szybkie odbicie spada z każdym miesiącem. Niewątpliwie przyjdzie ciężki czas – musimy odpracować dodrukowane na niebywałą skalę pieniądze. Państwo dysponuje przecież tylko tymi, które wrzucamy do wspólnej puli. 

Czy zatem bolesny dylemat: ludzkie zdrowie czy sprawna gospodarka słusznie rozwiązaliśmy stanowczo przechylając szalę na stronę zdrowotną? A może jest możliwy kompromis, pozwalający zminimalizować liczbę chorych przy jednoczesnym stopniowym zdejmowaniu obostrzeń, by przywrócić do życia część przedsiębiorstw?

Odruchowo, solidarnie stanęliśmy po stronie życia. Przyjęliśmy samoograniczenia opóźniające rozwój epidemii, rozumiejąc, że chodzi nie tyle o eliminację zachorowań, co rozciągnięcie ich w czasie. W obliczu zagrożenia bez protestów, myślę, że także bez głębszego analizowania, zgodziliśmy się na zamknięcie granic państwowych, ograniczenia w przemieszczaniu i zakaz zgromadzeń. Dawne symbole zniewolenia stały się ogólnoświatowym sposobem walki z pandemią. Z oczekiwaniem przyjęliśmy też chińską pomoc, nie było głosów, że to kraj niedemokratyczny.

Poddajemy w wątpliwość dochodzące z Chin informacje o rozmiarach problemu, ale ich deklarowana skuteczność daje nam nadzieję. Priorytetem okazuje się efektywność w walce z pandemią, a kompromisowe rozwiązania – koniecznością. Nie czuję się kompetentny, żeby ich szukać. To ciężka odpowiedzialność.

Chciałbym przy tym zwrócić uwagę, że nasze środowisko, choć dotknięte, nie należy do tych najmocniej odczuwających skutki pandemii, bo w znacznej części mogło skorzystać z opcji pracy zdalnej. Co innego medycy, które to archaiczne nieco określenia wróciło, przy okazji rozmowy o zasługach całego środowiska służby zdrowia. Budujące i budzące podziw są obrazy ich ofiarnej pracy.

Ale rzeczywistość pandemiczna zmieniła też w jakimś stopniu pracę architektów. Postawiła przed nimi nowe pytania o kondycję branży i przyszłość zawodu.

Jako architekt zastanawiałem się, jak doświadczenie pandemii można wykorzystać w projektowaniu. Dostrzegam ogromną sprzeczność. Architektura przestrzeni publicznych ma łączyć, a nie dzielić. Przyjętą metodą walki z wirusami jest izolowanie. Nie chciałbym projektować świata dostosowanego do komunikacji zdalnej. Wyobraźmy sobie nasze mieszkania, w których, na stałe, każdy z domowników musi mieć zapewnione intymne miejsce do pracy z przemyślanym tłem do wideorozmów. Ufam, że do tego nie dojdzie. Są jednak przesłanki, żeby obiekty użyteczności  publicznej projektować w inny sposób. Wyposażać je w śluzy dezynfekcyjne, zapewniać alternatywną bezkontaktową komunikację wewnętrzną, przewidywać możliwość oddzielenia obsługujących od klientów. W przyszłości trzeba będzie przemyśleć jak dostosować już istniejące, żeby zwiększyć nasze bezpieczeństwo. Nawet gdy pandemia już przeminie, obawa przed kolejnymi pozostanie. To będzie dodatkowy koszt…

 

W gąszczu niepokojących, złowieszczych informacji pojawiają się też głosy umiarkowanego, ale jednak optymizmu. Czy widzi Pan jakieś pozytywy tej sytuacji?

Jako społeczeństwo zjednoczyliśmy się w przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa, choć zapewne wszystkim nam brakuje międzyludzkich kontaktów. Mijamy się z naturalną obawą, ale z odległości tych kilku metrów, w kolejkach czy na spacerach z psami, okazujemy sobie życzliwość. Czy tylko ja czuję, że jest jej więcej? Teraz szczególnie powinniśmy dbać o wzajemne relacje, bo ciężki czas weryfikuje nas wszystkich. Nie jest trudno  dzielić się nadwyżkami. Wznieśmy się ponad partykularne interesy, są ludzie których egzystencja zależy od naszej postawy. Pomyślmy o tym, że wiele domów, mój też, zamieniło się w mini placówki dydaktyczne, a niektórym z nich brakuje sprzętu. Żeby zdalne lekcje mogły być prowadzone potrzebne są komputery z kamerą, mikrofonem i klawiaturą. Może moglibyśmy pomóc? Wystarczy używany sprzęt o podstawowej wydajności, okoliczne szkoły wskażą potrzebujących. Wierzę, że dobre gesty wracają.

 

Wydaje się, że przez ogólne spowolnienie, wyciszenie ludzkiej aktywności coraz donośniej słychać oddech ulgi naszej planety. Zwierzęta bez obaw wychodzą na ulice miast, do weneckich kanałów wpłynęły dawno niewidziane ryby, Himalaje pokazały swoje szczyty mieszkańcom oddalonych o kilkaset kilometrów rejonów Indii. Przy całej świadomości tragedii, jak dotknęła nas jako ludzkość, być może pozostaje nam docenić aspekt ekologiczny i na stałe przeformatować nasze egocentryczne spojrzenie na naturę.

W obliczu zarazy temat szeroko rozumianej ochrony środowiska został wyparty. Dostrzegam analogię w początkowym spojrzeniu na temat światowej pandemii, a postrzeganiem kwestii ekologicznych. Dwa miesiące temu zagrożenie zabijającymi wirusami było równie nieoczywiste, jak możliwość przekroczenia wydolności naszej planety. Czasowe zamrożenie wielu dziedzin gospodarki dało środowisku chwilę wytchnienia. Odznaczający się wysokim śladem węglowym ruch lotniczy został maksymalnie zredukowany. Stanęło wiele zakładów produkcyjnych. Mniej się przemieszczamy. Ludzie obawiając się o przyszłość zdecydowanie ograniczyli konsumpcję. Na to co się dzieje, można spojrzeć także jak na ogólnoświatowe doświadczenie na niewyobrażaną skalę. Żadne ekologiczne apele i praca nad świadomością ludzi nie dałyby takich błyskawicznych i szerokich rezultatów. W moim przekonaniu daliśmy naturze złapać oddech bardziej niż byłoby to możliwe, gdybyśmy wcielili w życie najbardziej restrykcyjne zalecenia proekologiczne popularyzowane przez wszystkich, którzy widzą zagrożenie przeeksploatowania świata. 

Być może analiza tego zjawiska pozwoli nam określić, jaki wpływ na klimat ma działalność człowieka. Z pewnością pokaże nam jak wiele przyzwyczajeń, potrzeb, przedmiotów możemy z naszego życia wyeliminować. Ten sam proces pokaże też, ile pozornie błahych spraw jest dla nas ważnych, a może się okazać, że kontakt z przyrodą znajdzie się na szczycie tej listy. Czekając na przyszłe wnioski – nie tylko zresztą ekologów, także socjologów, politologów czy ekonomistów – z dystansem podchodzę do pojawiających się w sieci niesprawdzalnych hipotez. Liczę za to na odpowiedź, czy mamy szansę skutecznie wpłynąć na zmiany klimatyczne. Osobiście uważam, że choćby okoliczności temu sprzyjały, nie możemy wyprzeć się ekologicznego myślenia w momencie odbudowywania zniszczeń po kryzysie.

Architekt Roland Stańczyk w 1999 roku założył RS STUDIO PROJEKTOWE – autorską pracownię projektującą wnętrza. Jest współtwórcą i członkiem zarządu SAW.

Proponowane dla Ciebie

Brak produktów w koszyku

+ Dodaj prenumeratę

Produkty brutto 0,00 zł

Produkty netto 0,00 zł

Aktywowano kupon:

Podsumowanie 0,00 zł

Przejdź do zamówienia

LABEL Magazine

LIVING Magazine



Polska licealistka stworzyła „kosmetyki” do walki z przemocą domową Lifestyle

Polska licealistka stworzyła „kosmetyki” do walki z przemocą domową

Przymusowa domowa kwarantanna to dla niektórych pułapka bez możliwości ucieczki. Ofiary przemocy domowej zostały zamknięte w swoich domach wraz z krzywdzącymi ich agresorami. Polska licealistka stworzyła niezwykłą inicjatywę, która ma pomóc walczyć z przemocą domową podczas epidemii.

Najprzyjemniejsze restauracje z ogródkami w stolicy Przewodnik

Najprzyjemniejsze restauracje z ogródkami w stolicy

Jedzenie na świeżym powietrzu po prostu smakuje lepiej. Gdzie w Warszawie połączymy rewelacyjne dania z klimatyczną atmosferą?

Mieszkanie w stylu vintage Wnętrza

Mieszkanie w stylu vintage

Dziś zapraszamy do nowojorskiego mieszkania, za którego projekt odpowiada pracownia Frederick Tang Architecture. Z apartmentu rozciąga się bajeczny widok - mieści się ono bowiem na 13-tym piętrze wieżowca w stylu art deco pochodzącego z 1926 roku!

Gdzie zjeść i wypić nad Wisłą? Przewodnik

Gdzie zjeść i wypić nad Wisłą?

W tych restauracjach i barach zjecie wyśmienite jedzenie i wypijecie dobre drinki. Niestrudzonym imprezowiczom polecamy najlepsze miejsca na letnie wypady nad Wisłę, które karmią do późnych godzin nocnych.

Slow living: 16 najciekawszych hoteli butikowych w Polsce Przewodnik

Slow living: 16 najciekawszych hoteli butikowych w Polsce

Kameralny gościniec na skraju Kaszub, pałac z widokiem na jezioro czy designerski hotel w centrum miasta? Przed zaplanowaniem urlopu o tych miejscach warto pamiętać.

Piękno koloru Wnętrza

Piękno koloru

Projektantki pracę rozpoczęły od stworzenia palety barw. Z premedytacją zdecydowały się na kontrastowe odcienie zieleni i różu, dopełniając je granatem. Całość łączy geometria, która pojawia się na ścianach ale także w elementach wyposażenia. Gdański salon piękności „Tam, gdzie lubię" zachwyca!

Eklektyczne wnętrze na Sarniej Wnętrza

Eklektyczne wnętrze na Sarniej

Powszechnie mówi się, że kluczem do trwałego i udanego związku jest znalezienie idealnej równowagi, balansu, złotego środka. Właśnie ta myśl przyświecała podczas projektowania architektce wnętrz ze studia LaskowskaWnętrza.

Gdyńskie klasyczne inspiracje Wnętrza

Gdyńskie klasyczne inspiracje

W Gdyni niemal od zawsze tradycja przenikała się z nowoczesnością. To miasto-ikona modernistycznej architektury kryje w sobie tak wiele i wciąż inspiruje!

Apartament w starej kamienicy Wnętrza

Apartament w starej kamienicy

To jasne, przestronne 100 metrowe mieszkanie znajduje się w secesyjnej kamienicy w sercu poznańskiej Wildy. Ta historyczna dzielnica Poznania niegdyś ciesząca się złą sławą obecnie przechodzi transformację. Kolejne kamienice zostają odrestaurowane, powstają modne restauracje i kawiarnie.

Ona jedna a ich trzech ... i ich 60 m2 Wnętrza

Ona jedna a ich trzech ... i ich 60 m2

Wspólnie stworzyli przestrzeń w której żyją w zgodzie ze sobą a ich wnętrze w pełni uosabia to kim są, o czym marzą i do czego zmierzają. To ich kolejne mieszkanie do wyboru którego trochę skłoniła ich powiększająca się rodzina.

Gdzie kupować książki w Warszawie? Przewodnik

Gdzie kupować książki w Warszawie?

Dla nałogowych pożeraczy książek — oto najlepsze księgarnie w stolicy, bez których trudno byłoby o dobrą lekturę na podróż, wakacje czy popołudnie z herbatą.

Jak mieszkają Koreańczycy? Rozmowa z Wiolą Błazucką Lifestyle

Jak mieszkają Koreańczycy? Rozmowa z Wiolą Błazucką

Białe meble na wysoki połysk, duże okna, które trudno umyć i masa gadżetów kuchennych oraz elektronicznych. O tym, jak się urządza mieszkania w Korei Południowej opowiada nam Wiola Błazucka, która prowadzi swój kanał na YouTube Pierogi z Kimchi.

Strajk kobiet oczami artystów! Sztuka

Strajk kobiet oczami artystów!

Sztuka nie stoi obok życia, jest z nim silnie powiązana. Wrażliwość i wyczulenie artystów na społeczno-polityczne sytuacje przekłada się na ich twórczość. Popatrzcie na ich kreatywne reakcje na strajk kobiet w Polsce.

Polska projektantka Kamila Rudnicka stworzyła zestaw do domowej inseminacji Dizajn

Polska projektantka Kamila Rudnicka stworzyła zestaw do domowej inseminacji

Coraz więcej par boryka się z problemem niepłodności lub bezpłodności, ale ich chęć posiadania potomstwa nie maleje. Dlatego polska projektantka Kamila Rudnicka postanowiła im pomóc tworząc wyjątkowy zestaw do domowej inseminacji,

Kalkulator wyliczy, kiedy będzie „Golden Hour” Lifestyle

Kalkulator wyliczy, kiedy będzie „Golden Hour”

„Golden Hour” to popularna wśród profesjonalnych fotografów i miłośników zdjęć godzina, kiedy to słońce daje wyjątkowo malowniczą, złotą poświatę, która pięknie wychodzi na zdjęciach. Nie dziwi więc, że niektórzy fani fotografii potrafią wyczekiwać tej pory godzinami.

Picasso w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wystawa rusza 12 października Sztuka

Picasso w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wystawa rusza 12 października

Muzeum Narodowe w Warszawie zaprasza na wyjątkową wystawę „Picasso”, która przeniesie nas w fascynujący świat twórczości jednego z najważniejszych artystów XX wieku – Pabla Picassa. Już od 12 października w ramach wydarzenia będzie można oglądać dzieła wypożyczone z kolekcji Museo Casa Natal...

Mieszkanie dla 5-osobowej rodziny na 50 metrach Wnętrza

Mieszkanie dla 5-osobowej rodziny na 50 metrach

Ceny mieszkań w Paryżu są bardzo wysokie, nie dziwi zatem, że każdy metr jest tu na wagę złota. Ten projekt to spore wyzwanie dla architektów: celem było przekształcenie jednopokojowego, 50-metrowego mieszkania w miejsce dla 5-osobowej rodziny! Tego trudnego wyzwania podjęła się pracownia Nomadic...

Spokój klasyki Wnętrza

Spokój klasyki

Mieszkanie w kamienicy z lat 30. na warszawskiej ulicy Oleandrów – brzmi jak marzenie? Owszem.

Jean-Michel Basquiat, czyli buntownik wart miliardy dolarów Sztuka

Jean-Michel Basquiat, czyli buntownik wart miliardy dolarów

Jego prace kupili m.in. Madonna, Jay-Z, Leonardo DiCaprio czy Johnny Depp. Gdyby dziś wycenić wszystkie dzieła Basquiat’a, ich rynkowa wartość przekroczyłaby kilka miliardów dolarów. Swój pierwszy obraz Cadillac Moon (1981) sprzedał wokalistce Debbie Harry, frontmance punkrockowego zespołu Blondie...

Gdzie można zjeść najlepsze lody w Polsce? Lifestyle

Gdzie można zjeść najlepsze lody w Polsce?

Pomimo że pogoda jeszcze nas nie rozpieszcza, wielu z nas rozpoczęło już sezon delektowania się lodami w plenerze. W redakcji lubimy te oryginalne smaki – lody z hibiskusa, bzu czy awokado, ale doceniamy też te klasyczne, na przykład waniliowe, czekoladowe czy truskawkowe. Gdzie w Polsce można...

Mieszkanie jak z bajki Wnętrza

Mieszkanie jak z bajki

Jesteśmy w starej kamienicy w Krakowie, w 50-metrowym mieszkaniu jak z bajki. W lokalu dominują trzy kolory: liliowy, niebieski i zielony. Za projekt jego wnętrza odpowiada pracownia architektoniczna Gaja Architektura Wnętrz.

W razie przyjęcia zgłoszenia na twój adres e-mail zostanie wysłane potwierdzenie.
Label Magazine zastrzega sobie selekcję zgłoszeń.