Jubileusz 10-lecia siedziby NOSPR. Jak muzyka spotkała się z architekturą
Jesienią 2024 roku mija 10 lat od momentu, gdy oficjalnie zainaugurowała swoją działalność nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach. Wystarczyła dekada, by projekt autorstwa pracowni Konior Studio zyskał nie tylko status architektonicznej perełki, lecz także stał się wizytówką Katowic.
W październiku 2014 roku w nowej siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach odbył się koncert inauguracyjny z udziałem plejady gwiazd muzyki klasycznej. Wśród nich znaleźli się między innymi światowej sławy pianista, Krystian Zimerman, czy też nestor scen operowych, Wiesław Ochman. Zanim jednak stało się to możliwe, przez 6 lat trwały (w latach 2008-2014) najpierw prace projektowe, a następnie – budowlane.
Mimo wielu zrealizowanych od tego czasu projektów Tomasz Konior, właściciel i główny projektant Konior Studio, wciąż uważa ten obiekt za wyjątkowy w swoim architektonicznym dorobku.
– NOSPR to wciąż najważniejsza przygoda w moim życiu, która nadal trwa i niemal codziennie ma swój dalszy ciąg. Kolejne części tej przygody dopisują kolejni spotkani tam ludzie, częste koncerty czy spontaniczne wizyty. Uwielbiam tam bywać, nie tylko słuchać muzyki, ale obserwować, jak żyje ten budynek i jego otoczenie. I właśnie czas jest tutaj najlepszym sprawdzianem. Cieszy mnie to, jak ten budynek stał się częścią miasta. Jak dojrzewa, bo o starzeniu jeszcze nie ma mowy. Mam nadzieję, że podobnym wrażeniem będziemy się dzielić po kolejnej dekadzie – podkreśla Tomasz Konior.
Świątynia muzyki
Nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia powstała w miejscu, gdzie niegdyś znajdował się plac drzewny należący do funkcjonującej jeszcze w latach 90. XX wieku Kopalni „Ferdynand”. Obecnie budynek stanowi centrum tzw. katowickiej Strefy Kultury, wyjątkowej przestrzeni publicznej, która ogniskuje ważne dla miasta aktywności kulturalne, artystyczne czy biznesowe, będąc równie chętnie odwiedzaną przez turystów i mieszkańców stolicy Śląska.
Za sprawą wielowarstwowej struktury gmach orkiestry łączy się i przenika z otoczeniem, które – według koncepcji autorów projektu – ma służyć mieszkańcom miasta. Nic dziwnego, że wokół niego powstały liczne ogrody, place z fontannami, labirynt oraz amfiteatr, które stworzyły przestrzeń do odpoczynku i popołudniowego relaksu.
Na zewnętrzną warstwę budynku składają się zbudowane z cegieł pionowe struktury budzące skojarzenia z familokami rodem z Nikiszowca lub kopalnianymi kominami. Bogactwo użytych faktur i barw nadaje elewacji niepowtarzalny wygląd. Spoza nich przezierają przeszklenia dające wgląd do wnętrza obiektu.
Wewnątrz zaprojektowano bogaty program funkcjonalny. Składają się na niego trzy oddzielne, choć współzależne strefy – pierścień, atrium i sala koncertowa. Zewnętrzny budynek, przypominający swym kształtem ramę, został zaprojektowany z myślą o potrzebach orkiestry. Wśród ponad 400 pomieszczeń znalazły się m.in. sala kameralna, sale prób i garderoby. Z kolei melomani korzystają z przestrzeni wokół sali koncertowej. Centralnym punktem budynku jest sala koncertowa przewidziana na 1800 osób, zamknięta wewnątrz potężnej betonowej bryły. Jej wygląd przywodzi na myśl wnętrze olbrzymiego instrumentu muzycznego. I faktycznie – została ona zainspirowana skrzypcami Stradivariusa, ich finezyjnym kształtem i niepowtarzalnym połyskiem. Mimo wielości użytych materiałów składają się one w harmonijną całość, tworząc niepowtarzalną atmosferę i wyjątkową akustykę.
Miejsce spotkań i wydarzeń kulturalnych
Wewnątrz budynku nie brakuje rozwiązań służących wypoczynkowi i relaksowi. Są bary, restauracje, sklep muzyczny, miejsca z widokiem na okolicę. Korzystać z nich można nie tylko przy okazji koncertów. Jak podkreśla Tomasz Konior, od samego początku NOSPR był projektowany jako miejsce spotkań: „Zależało nam na budowaniu wspólnoty wokół muzyki w samym sercu Katowic i Górnego Śląska poprzez różnorodną i atrakcyjną przestrzeń. Ona staje się drugim domem muzyków, chętnie odwiedzanym przez mieszkańców i gości, dającym idealne warunki dla uczestnictwa w koncertach, ale również dla spędzania czasu, biesiadowania, oglądania wystaw, zakupów w księgarni. To część miejskiej tkanki wpisującej się w lokalną tradycję i budującej tożsamość. Chciałbym, żeby ta architektura wrastała w świadomość mieszkańców, żeby była użyteczna, lubiana i trwała. Po 10 latach wygląda na to, że to się udało”.
Jednym z pomysłów na uhonorowanie jubileuszu 10-lecia istnienia siedziby NOSPR była wystawa zlokalizowana w foyer budynku, zatytułowana „Jak powstawał NOSPR/ Architektura w procesie tworzenia 2008-2014”. Złożyły się na nią szkice autorstwa Tomasza Koniora, rysunki projektowe powstałe w pracowni Konior Studio, wreszcie – fotografie Bartka Barczyka, Wojciecha Radwańskiego, a także te pochodzące z archiwum Konior Studio.
29.11.2024 r. w siedzibie NOSPR odbyło się wyjątkowe spotkanie z architektami z Konior Studio Tomaszem Koniorem i Dominikiem Korosiem, a także fotografem Bartkiem Barczykiem. Podczas kuratorskiego oprowadzania po wystawie „Jak powstawał NOSPR/ Architektura w procesie tworzenia 2008-2014” Tomasz Konior opowiadał zgromadzonym o idei, procesie projektowym, muzyce, architekturze i magii wspomnień – zaklętych w fotografii i szkicach udostępnionych zwiedzającym.
Wystawa autorstwa Tomasza Koniora i Dominika Korosia z Konior Studio „Jak powstawał NOSPR/ Architektura w procesie tworzenia 2008-2014” dostępna jest do końca listopada 2024 roku.
Więcej:
