Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze– wystawa w Pawilonie Polskim w Wenecji otwarta!
Jak budować poczucie bezpieczeństwa w czasach niepewności? Ekspozycja Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze, otwarta właśnie w Pawilonie Polskim w ramach 19. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji, podejmuje próbę odpowiedzi na to pytanie z perspektywy architektury, sztuki i antropologii codziennych gestów. Interdyscyplinarny projekt zespołu w składzie: Aleksandra Kędziorek, Krzysztof Maniak, Katarzyna Przezwańska i Maciej Siuda pokazuje, że poczucie bezpieczeństwa zapewniają nie tylko przepisy, ale też rytuały, symbole i emocjonalne relacje z przestrzenią.
Autor: MP
Zdjęcia: Milena Liebe
https://zacheta.art.pl/pl
Ekspozycja została oficjalnie otwarta 8 maja podczas dni prasowych 19. Międzynarodowej Wystawy Architektury – La Biennale di Venezia. Inaugurację poprowadziła komisarka Pawilonu Polskiego, dyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, Agnieszka Pindera. Prezentację oficjalnie otworzyła Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Hanna Wróblewska. Wystąpienie wygłosiły również: Agnieszka Gloria Kamińska, Konsul Generalna Rzeczypospolitej Polskiej w Mediolanie; Olga Wysocka, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza oraz Lidia Kołucka, Dyrektor Wykonawcza ds. Sponsoringu w ORLEN, który jest mecenasem Pawilonu Polskiego. Ich udział potwierdził wagę projektu na poziomie międzynarodowym oraz znaczenie współpracy w realizacji wydarzeń kulturalnych tej skali.
„Dla Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki to wydarzenie o szczególnym znaczeniu. Już od ponad 70 lat opiekujemy się Pawilonem Polskim, czynimy go przestrzenią artystycznego dialogu z międzynarodową publicznością. Udział Polski w Biennale Architektury to nie tylko tradycja, ale i ważna część naszego dziedzictwa” – podkreśliła Agnieszka Pindera, dyrektorka Zachęty i komisarka Pawilonu Polskiego.
Podczas uroczystej inauguracji akcentowano znaczenie wspólnotowego podejścia do tworzenia wystawy, a także refleksyjnego podejścia do zagadnienia bezpieczeństwa jako emocjonalnego komponentu przestrzeni.
„Tegoroczny projekt na Biennale Architektury w Wenecji trafia w samo sedno współczesnych pytań i niepokojów. Twórcy ekspozycji przypominają, że nie tylko mury i przepisy zapewniają nam bezpieczeństwo. Również gesty, rytuały, przesądy mają moc przekształcania zwykłej przestrzeni w miejsce opiekuńcze. Opowieść o domowych bóstwach – larach i penatach – to nie tylko poetycki symbol, ale uniwersalny kod, głęboko osadzony w ludzkiej potrzebie sprawczości i sensu” – powiedziała Hanna Wróblewska, ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa nawiązuje do tradycji traktowania architektury jako schronienia przed zagrożeniami. Autorzy projektu stawiają pytanie o możliwości architektury w budowaniu bezpiecznej rzeczywistości – zarówno poprzez narzędzia techniczne, jak i zakorzenione w kulturze praktyki, które wzmacniają poczucie sprawczości wobec niebezpieczeństw.
Koncepcja ekspozycji opiera się na dwóch porządkach: technicznym, wynikającym z przepisów, i kulturowym, związanym z lokalnymi zwyczajami i wierzeniami. W przestrzeni wystawy znalazły się obiekty techniczne (znaki ewakuacyjne, systemy alarmowe, gaśnice), a także przedmioty związane z rytuałami i tradycją, m.in. podkowa, kije smugowe, różdżka radiestezyjna, gromnica, odpromiennik czy znaki ochronne na progu. Aranżacja wystawy łączy przestrzeń wnętrza Pawilonu Polskiego i jego fasady. Wszystkie elementy zostały zaprojektowane, wykonane lub odnalezione przez zespół autorski, który pracował kolektywnie, bez sztywnego podziału ról.
Wystawę można oglądać w Wenecji do 23 listopada.
zespół: Aleksandra Kędziorek, Krzysztof Maniak, Katarzyna Przezwańska, Maciej Siuda
komisarz Pawilonu Polskiego: Agnieszka Pindera,
dyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki
Biuro Biennale: Anna Kowalska, Michał Kubiak (zastępca komisarza)
organizator: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
mecenas: ORLEN partnerzy wystawy: Instytut Adama Mickiewicza, Paradyż Pawilon Polski wspiera Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych
współpraca: Instytut Polski w Rzymie patroni medialni: Architektura & Biznes, Elle DECO, LABEL, PAP, Polskie Radio, TVP Kultura, Vogue Polska, Autoportret
Udział Polski w 19. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Lary i penaty.
O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze Pawilon Polski Biennale Architettura 10.05–23.11.2025
