Jaki ojciec, taki syn – Eliel i Eero Saarinen
Nie ma lepszego dnia niż Dzień Ojca na opowieść o wyjątkowej parze architektów, jaką byli Eero Saarinen (1910-1961) i jego ojciec Eliel (1873-1950). Zacznijmy ją od historii pewnego telegramu, który przyszedł zaadresowany „E. Saarinen” i informował o wygranym architektonicznym konkursie...Do kogo była skierowana wiadomość? „Tato!!! To do Ciebie!!!”. Czyżby?
Autor: IZ
Zdjęcia: Materiały prasowe
Telegram, który przyszedł w 1948 roku, informował architekta o wygranym konkursie na Łuk Wjazdowy w St. Louis. Tak się złożyło, że do konkursu stanęli ze swoimi projektami zarówno ojciec Eliel Saarinen, jak i jego syn Eero. Jednak przez to, że panowie mieli takie same inicjały, świętowanie zwycięstwa rozpoczął doświadczony wówczas bardziej architekt, czyli ojciec. Jednak wysoka symboliczna brama z błyszczącej stali nierdzewnej, miała upamiętniać rolę St. Louis jako „wrót na Zachód” w pionierskich czasach, nie była jego autorstwa. Konkurs wygrał Eero, a wygrana otworzyła przed nim drzwi do wspaniałej architektonicznej kariery...
Eliel Saarinen kształcił się w Helsinkach na Politechnice Helsińskiej. Od 1896 do 1905 pracował jako partner z Hermanem Geselliusem i Armasem Lindgrenem w firmie Gesellius, Lindgren, Saarinen. Jego pierwszą realizacją architektoniczną był pawilon fiński na Światowych Targach w Paryżu w 1900 r., w którym spotykały się trzy style: fińskiej architektury drewnianej, brytyjskiego neogotyku i Jugendstil. Wczesny styl Saarinena został później ochrzczony mianem fińskiego narodowego romantyzmu, a jego kulminacją był Dworzec Centralny w Helsinkach (zaprojektowany w 1904, zbudowany w latach 1910–14). W kolejnych latach swojej kariery Eliel zajmował się planowaniem i proejktowaniem architektury miejskiej, ale też zaprojektował także serię znaczków pocztowych z 1917 r. oraz banknoty fińskiej marki wprowadzone w 1922 r. Do Stanów Zjednoczonych Saarinen przeniósł się w 1923 roku.
Eero i Eilel przez wiele lat pracowali wspólnie. Syn już jako nastolatek pomagał ojcu projektować wnętrza kampusu Cranbrook w Michigan, gdzie Saarinenowie osiedlili się po wyjeździe z rodzinnych Helsinek.
Matka Loja, projektantka tkanin, zainspirowała syna do odbycia rocznych studiów rzeźbiarskich w Paryżu, natomiast ojciec pchnął go ku studiom architektonicznym w Yale University. Po studiach Eero wrócił do Michigan, gdzie poznał Charlesa Eamesa. Saarinen miał 28 lat, a Eames był 31-latkiem, kiedy wspólnie stworzyli model krzesła z jednego kawałka formowanej sklejki (The Organic Chair), bliski ówczesnym projektom Alvara Aalto. Krzesło było elementem wyposażenia – projektowanej przez Eero Saarinena i jego ojca Eilea – Kleinhans Music Hall w Buffalo.
Po śmierci ojca w 1950 roku Eero założył własne biuro. W jego ramach projektował budynki uniwersyteckie, m.in. dla Brandeis University, Vassar College czy Yale University (swojej Alma Mater). Płynność linii, świetliste wnętrza i humanistyczny wymiar projektów wywindowały Eero Saarinena na jedną z czołowych pozycji w historii architektury. Poza wspomnianym Łukiem Wjazdowym, jego najsłynniejszymi projektami są terminal TWA Flight Center w Nowym Jorku, fotel „Womb™” czy krzesło „Tulip™”. Architekt zmarł w 1961 roku, zaledwie 11 lat po odejściu swojego ojca.
