6 współczesnych komiksów, które trzeba znać
Są nie tylko o superbohaterach — w świecie komiksów od dłuższego czasu goszczą śmierć, zmiany klimatyczne i aktualne problemy społeczne. Co mają do powiedzenia autorzy o współczesnym świecie?
Autor: MC
Zdjęcia: materiały prasowe
Już dawno minął czas, kiedy komiksy czytały wyłącznie dzieci. Przepraszam, powieści graficzne, bo od czasów „Umowy z Bogiem” Willa Eisnera świat rysowanej literatury się podzielił. Graphic novel, czyli powieść graficzna, to termin stworzony w celu odróżnienia „poważnych” historii dla dorosłych wykonywanych techniką komiksową od popularnych komiksów o superbohaterach, które najczęściej charakteryzują się znacznie „lżejszą” fabułą. I tak powstające od XX wieku tytuły pretendują do miana ambitnych dzieł, które poruszają współczesne problemy i komentują otaczającą nas rzeczywistość w sposób, którego niejeden pisarz mógłby pozazdrościć. Dość by powiedzieć, że „Maus” Arta Spiegelmana zostało wyróżnione nagrodą Pulitzera, a w 2018 roku po raz pierwszy w historii nominowano do prestiżowej nagrody Bookera poruszającą powieść graficzną „Sabrina” Nicka Drnaso. Gdy powieści graficzne wciąż żyją i się rozwijają, warto przyjrzeć im się bliżej i poznać inspirujący świat rysowanych, niekoniecznie fikcyjnych opowieści.
„Anastazja”
scenariusz Magdalena Lankosz, rys. Joanna Karpowicz
Jak naprawdę wygląda życie aktorki i co kryje się za kulisami filmowego biznesu? Magdalena Lankosz i Joanna Karpowicz w kryminalnej konwencji godnej Agaty Christie opowiadają o mrocznych sekretach i nieoficjalnej historii Hollywood z lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Obfitująca w zwroty akcji i zagadki powieść nie jest jednak tylko przykrym skonstatowaniem minionej epoki w historii kina. To wciąż żywa opowieść o złu, jego rozmaitych formach i mrocznych praktykach show-biznesu, które zaskakująco wciąż wydają się aktualne. Pięknie wyrysowana i precyzyjnie wykonana powieść graficzna doczekała się kolejnych części, a każda z nich jest równie dobra, choć wstrząsająca.
„Koniec lipca”
Maria Rostocka
Zeszłoroczna nowość od wydawnictwa Kultura Gniewu to autorska powieść graficzna współautorki albumu „Niedźwiedź, kot, królik”. Prosta, niewymuszona fabuła opiera się na licznych niedopowiedzeniach i subtelnych ilustracjach. Opowieść o dorastającym nastolatku, który musi samotnie radzić sobie z problemami dorosłości, przeplata się z kontrastującym obrazem wakacji i upalnego lata. Dojrzała i mądra opowieść o międzyludzkich relacjach i dorosłych, równie zagubionych co dzieci. Poruszająca i niezwykle sugestywna pozycja nie tylko na lato.
„Sabrina”
Nick Drasno
Pierwsza w historii powieść graficzna nominowana do nagrody Bookera. Jeden z najambitniejszych i wyjątkowych twórców komiksowych ostatnich lat opisuje współczesny świat pozbawiony osobistych relacji i poczucia odpowiedzialności, gdzie związki obdarte są z intymności przez fake newsy i cyfrowy świat. Po zniknięciu tytułowej Sabriny zostaje tylko śledzić kolejne teorie spiskowe i obserwować tracącego zmysły Teddy’ego, chłopaka dziewczyny oraz desperacko zabijającej czas Sandry, jej siostry. W ostatecznym rozrachunku utwór Drnaso brzmi niemal jak oskarżenie współczesnego świata o bezrefleksyjność i niszczenie wartości, ale jest też próbą rozmowy o rzeczywistości. Dopełnieniem trudnej tematyki są przepięknie narysowane ilustracje zaskakujące detalicznością i jasnością przekazu.
„Śmiech i śmierć”
Adrian Tomine
To jeden z najgłośniejszych amerykańskich tytułów w ostatnim czasie. „Śmiech i śmierć” to zbiór kilku rysowanych nowel, w których autor daje wyraz współczesnym nadziejom i niepokojom społecznym. Bohaterowie Tomine’a odczuwają stratę, trawieni są przez przerośnięte ambicje, pozostają uwikłani w skomplikowane relacje rodzinne. Problem tożsamości przeplata się z opowieściami o sukcesach i porażkach, a każda z części tej krótkiej powieści graficznej równie mocno porusza, co zaskakuje.
„Dziennik Anny Frank”
Ari Folman i David Polonsky
Opublikowany w 1947 roku „Dziennik Anny Frank” do tej pory doczekał się kilkudziesięciu wznowień, a także licznych adaptacji, nie tylko literackich. Teraz słynną historię rozgrywającą się podczas II wojny światowej na warsztat biorą utalentowani twórcy Ari Folman i David Polonsky. Dzięki ich spojrzeniu i ilustracjom opowieść zyskuje zupełnie inny wymiar.
W powieści graficznej wiele urzekających i niedocenianych elementów z tekstu oryginalnego ma szansę wybrzmieć, jak nigdy dotąd. Wspaniałe powiązania tekstu z obrazem sprawiają, że fantazje i zmienne emocje Anne stają się jaśniejsze, a także bardziej namacalne. Wizualna i wciągająca forma daje jednocześnie szansę na dotarcie do młodszych czytelników, a także na nowo zaznajamia z losem dziewczynki starszych odbiorców.
„Judasz”
Scenariusz Jeff Loveness, il. Jakub Rebelka
Współczesna „Boska komedia”, czyli opowieść o Judaszu, który wędruje przez bezbrzeżne Piekło, usiłując odnaleźć dla siebie miejsce po zakończeniu swojej, biblijnej historii.
W rysunkach Rebelki dużo się dzieje. Jego ilustracje przykuwają wzrok i jednocześnie świetnie oddają atmosferę powieści i jej gotycki charakter. Powieść graficzna stanowi rewelacyjny przykład intertekstualnego tekstu, który prowadzi dialog z kulturowym dziedzictwem, nie tylko chrześcijańskim. Choć może dla niektórych kontrowersyjna, bardzo ciekawa realizacja, która znajduje odniesienia we współczesnej historii.
