Nie przegap: „Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku” w Muzeum Narodowym w Warszawie

Od 19 maja w Muzeum Narodowym w Warszawie prezentowana jest wystawa czasowa „Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku”. Opowiada o pionierskiej generacji polskich rzeźbiarek XIX wieku, które przetarły szlak kolejnym pokoleniom artystek. Były to między innymi Natalia Andriolli, Tola Certowicz, Maria Gerson-Dąbrowska, Amelia Jadwiga Łubieńska, Jadwiga Milewska, Felicja Modrzejewska czy Antonina Rożniatowska. Większość z nich żyła i tworzyła w tym samym czasie co słynna Camille Claudel. Wystawa jest pierwszą prezentacją jej prac w Polsce.

Autor: PM

Zdjęcia: Bartosz Bajerski, Zuzanna Sosnowska

http://www.mnw.art.pl

Dodaj do ulubionych artykułów Usuń z ulubionych artykułów

Zrzucić obyczajowy gorset 

W XIX wieku w Europie rzeźbiarstwo, wymagające ciężkiej pracy w brudzie i pyle, nadal traktowano jako typowo męską profesję, a modelowanie nagich ciał uważano za zajęcie nieodpowiednie dla kobiet. Był to jednocześnie czas formowania się ruchów i organizacji kobiecych, podejmujących walkę o równouprawnienie w różnych obszarach życia. Kobiety zaczęły aktywnie zaznaczać swoją obecność także na polu sztuki rzeźbiarskiej, a do głosu doszło pokolenie artystek, które skutecznie przełamywało społeczno-obyczajowe ograniczenia swojej epoki. Kobiety zabiegały o możliwość kształcenia się w tej – zarezerwowanej dotąd dla mężczyzn – dziedzinie sztuki i uzyskanie tytułu zawodowego. Nauki pobierały na kursach i w prywatnych akademiach. Prym w edukacji artystycznej kobiet wiodła Francja, ale podobne inicjatywy szybko pojawiły się także w innych państwach europejskich.

Drogi edukacji profesjonalnej 

W XIX wieku na ziemiach polskich istniało kilka prywatnych szkół artystycznych, w których mogły się kształcić kobiety. W Warszawie najważniejszą była szkoła Wojciecha Gersona. Ukończyło ją kilka późniejszych rzeźbiarek, choć samej rzeźby tam nie nauczano. W Krakowie z kolei funkcjonowało tzw. Baraneum, czyli Wyższe Kursy dla Kobiet dr. Adriana Baranieckiego, gdzie pracownię rzeźby prowadził Marcel Guyski. Naturalnym wyborem dla wielu Polek była też nauka za granicą, głównie w Paryżu, ówczesnej stolicy sztuki. Wątki paryskie pojawiają się we wszystkich niemalże życiorysach polskich pionierek rzeźbiarstwa. Podkreśleniu polsko-francuskich relacji artystycznych służy prezentacja nawystawie dzieł Camille Claudel. Są to m.in. „Walc”, „Opuszczenie” i „Plotkarki”. Na ekspozycji pojawia się także słynna rzeźba „Psyche pogrążona w tajemnicy” Hélène Bertaux, ówczesnej aktywistki zasłużonej dla walki o wstęp kobiet na akademię.

Pierwsze polskie rzeźbiarki 

Większość Polek, które w XIX wieku rzeźbiły zawodowo, pochodziła zzamożnych rodzin ziemiańskich. Pierwszą rzeźbiarką znaną z imienia inazwiska była Helena Skirmuntt. Po ukończeniu zagranicznej edukacji prowadziła pracownię rzeźbiarską na Wołyniu. W związku z zaangażowaniem w powstanie styczniowe została aresztowana, pozbawiona majątku i zesłana w głąb Rosji. Na wystawie w MNW zaprezentowano również twórczość Natalii Andriolli, Toli Certowicz, Marii Gerson-Dąbrowskiej, Amelii Jadwigi Łubieńskiej, Jadwigi Milewskiej, Felicji Modrzejewskiej, Antoniny Rożniatowskiej i innych. Pomimo społecznych i obyczajowych ograniczeń całkowicie poświęciły się one rzeźbiarstwu. Wystawa obrazuje różnorodność stosowanych przez XIX-wieczne rzeźbiarki form i materiałów, a także spektrum podejmowanych przez nie tematów.

Portret i przedstawienia religijne 

Najczęstszymi tematami podejmowanymi przez polskie rzeźbiarki był portret i przedstawienia religijne, gatunki najchętniej zamawiane przez klientów. Dawało to artystkom możliwość uzyskania dochodu lub choćby zwrotu kosztów materiałów. Być może istotną rolę odgrywały w tym zakresie także zainteresowania samych twórczyń, które niekiedy ofiarowywały swoje prace do kościołów lub innych instytucji. Postawę taką kształtowały w dużej mierze tradycyjne wzorce szlachecko-ziemiańskiej obyczajowości. W odróżnieniu od twórczości Francuzek – Camille Claudel czy Hélène Bertaux – w pracach Polek nagie ciało jest niemalże nieobecne, poza kilkoma wyjątkami. Polskie rzeźbiarki wykonywały także prace przeznaczone do przestrzeni publicznej, upamiętniające znane i zasłużone osobistości (np. Augustyna Kordeckiego, Piotra Skargę, Tadeusza Kościuszkę).

Rzeźbiarska sztafeta kobiet 

Część polskich rzeźbiarek po zdobyciu wykształcenia i doświadczenia zawodowego otwierało własne szkoły. Wśród nich była m.in. Tola Certowicz. Jako dojrzała artystka założyła w Krakowie w 1897 roku Szkołę Sztuk Pięknych dla Kobiet. Finansowała ją z własnego posagu, sama podjęła się nauczania sztuki rzeźby. Malarstwa uczyli tam Jacek Malczewski, Jan Stanisławski i Włodzimierz Tetmajer. Z powodów finansowych szkoła działała cztery lata. 

Zdążyła jednak wykształcić grupę absolwentek. Jedną z najzdolniejszych była Maria Niedzielska, która podjęła potem naukę w Paryżu, a po powrocie do kraju założyła w Krakowie szkołę dla kobiet. Działalnością dydaktyczną zajmowała się także Antonina Rożniatowska. Prowadziła w krakowskim Baraneum pracownię modelowania. Z kolei Maria Gerson-Dąbrowska, po przyjeździe do Warszawy, nauczała rzeźby w szkole artystycznej dla kobiet prowadzonej przez Aurelię Conti. 

MNW przywraca pamięć o artystkach 

Polskie rzeźbiarki XIX wieku – znane za życia i odnoszące sukcesy na krajowych i międzynarodowych wystawach, realizujące zamówienia na rzeźby przeznaczone do ekspozycji w przestrzeni publicznej – na długie lata popadły w zapomnienie. Ich nazwiska i prace nie są dziś znane szerszej publiczności. Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie ma przypomnieć o ich postawach i dorobku. Ekspozycja ma na celu przywrócenie pamięci o zapomnianych artystkach i przyznanie należnego im miejsca w dziejach sztuki. „Bez gorsetu” to kolejna ekspozycja w MNW, po prezentacji twórczości malarki Anny Bilińskiej (2021), poświęcona XIX-wiecznym polskim artystkom. 

Kuratorka wystawy: dr Ewa Ziembińska, współpraca kuratorska: Alicja Gzowska / Muzeum Narodowe w Warszawie 

Wystawa zrealizowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie we współpracy z Musée Rodin w Paryżu, Musée Camille Claudel w Nogent-sur-Seine i Musée Sainte Croix w Poitiers. 

Muzeum Narodowe w Warszawie

„Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku”
19 maja – 10 września 2023

Proponowane dla Ciebie

Brak produktów w koszyku

+ Dodaj prenumeratę

Produkty brutto 0,00 zł

Produkty netto 0,00 zł

Aktywowano kupon:

Podsumowanie 0,00 zł

Przejdź do zamówienia

LABEL Magazine

LIVING Magazine



Polska licealistka stworzyła „kosmetyki” do walki z przemocą domową Lifestyle

Polska licealistka stworzyła „kosmetyki” do walki z przemocą domową

Przymusowa domowa kwarantanna to dla niektórych pułapka bez możliwości ucieczki. Ofiary przemocy domowej zostały zamknięte w swoich domach wraz z krzywdzącymi ich agresorami. Polska licealistka stworzyła niezwykłą inicjatywę, która ma pomóc walczyć z przemocą domową podczas epidemii.

IKEA stworzyła kolekcję dla zwierząt Dizajn

IKEA stworzyła kolekcję dla zwierząt

Właściciele kotów i psów dla swoich pupili są w stanie zrobić niemal wszystko. Zwierzęta zajmują nie tylko szczególne miejsce w sercach właścicieli, ale i w ich domach. Dlatego też IKEA stworzyła specjalną kolekcję dla psów i kotów...

Guggenheim udostępnia za darmo ponad 200 książek o sztuce Sztuka

Guggenheim udostępnia za darmo ponad 200 książek o sztuce

To nie lada gratka dla fanów sztuki. Muzeum imienia Solomona R. Guggenheima udostępniło ponad 200 książek i albumów o sztuce na swojej stronie internetowej. Zupełnie za darmo...

IKEA zmienia swoje logo Wnętrza

IKEA zmienia swoje logo

IKEA to jedna z najbardziej znanych meblowych marek świata. Kultowe są nie tylko produkowane przez szwedzką markę meble takie jak regał Billy czy też fotel POÄNG, ale także sama jej identyfikacja...

Polak uznany najlepszym na świecie twórcą fotografii czarno-białej Lifestyle

Polak uznany najlepszym na świecie twórcą fotografii czarno-białej

12 kwietnia ogłoszono wyniki prestiżowego Konkursu Fotograficznego One Eyeland na dziesięciu najlepszych twórców fotografii czarno-białej na świecie. Pierwsze miejsce zajął w nim polski fotograf Szymon Brodziak, potwierdzając tym samym swoje miejsce w światowej czołówce artystów zajmujących się...

Polska restauracja otrzymała tytuł najpiękniejszej na świecie Wnętrza

Polska restauracja otrzymała tytuł najpiękniejszej na świecie

O tym, że polskie restauracje i kawiarnie mogą się pochwalić doskonałymi wnętrzami nie musimy nikogo przekonywać – wystarczy zajrzeć do naszego ostatniego albumu „Urban Guide”. Dla nieprzekonanych mamy jeszcze jeden argument: wrocławska restauracja zyskała ostatnio tytuł najpiękniejszej na...

Ogromna wystawa Fridy Kahlo dostępna online za darmo! Sztuka

Ogromna wystawa Fridy Kahlo dostępna online za darmo!

Frida Kahlo to jedna z najbardziej charakterystycznych postaci świata sztuki XX wieku. Szerszej publiczności znana jest dzięki kultowemu już filmowi „Frida” z Salmą Hayek w roli głównej...

Chińskie miasta widma Architektura

Chińskie miasta widma

Są ich dziesiątki a każde zamiast milionów zamieszkują „zaledwie” tysiące Chińczyków tworząc opustoszałe scenerie jak z apokalipsy. Miasta-widma Państwa Środka są przerażające i fascynujące za razem. Zobaczcie!

Wielki powrót Muminków Lifestyle

Wielki powrót Muminków

Historia Muminków stworzona przez Tove i Larsa Janssonów w Finlandii uważana jest za dobro narodowe. Mała Mi, Migotka czy Włóczykij to postaci rozpoznawalne niemal w całej Europie. Teraz Muminki powracają, tym razem w formie animowanego serialu...

Aleksandra Woroniecka szefową mody paryskiego Vogue! Lifestyle

Aleksandra Woroniecka szefową mody paryskiego Vogue!

"Vogue” to jeden z najbardziej prestiżowych tytułów na świecie. Takich osób jak Anna Wintour, Grace Coddington, Carine Roitfeld czy też Emmanuelle Alt w świecie mody nikomu nie trzeba przedstawiać. Teraz do tego grona dołączyła Aleksandra Woroniecka...

Polska marka tworzy fronty do szafek IKEA Dizajn

Polska marka tworzy fronty do szafek IKEA

Nieszablonowe fronty do szafek IKEA? Pisaliśmy już o takich inicjatywach jak Plykea (fronty ze sklejki) czy też o marce Superfront. Teraz nadszedł czas na polską firmę specjalizującą się w ty temacie - FRØPT...

Poznańska restauracja zakazuje wstępu z dziećmi Lifestyle

Poznańska restauracja zakazuje wstępu z dziećmi

Właściciele poznańskiej restauracji Parma i Rukola Caffe &Ristorante zdecydowali się na wprowadzenie zakazu wstępu dzieci do lat 6. Swoją decyzję uzasadniają wizytą wyjątkowo trudnych klientów z dziećmi, po których sprzątanie restauracji zajęło co najmniej kilka godzin...

700-metrowy apartament w Krakowie wystawiony na sprzedaż Wnętrza

700-metrowy apartament w Krakowie wystawiony na sprzedaż

Ten niezwykły apartament to z pewnością jedna z najbardziej wyjątkowych inwestycji w Polsce. Jego powierzchnia to aż 700 metrów kwadratowych, a za projekt wnętrza odpowiada paryska pracownia Gottesman - Szmelcman...

Reakcja IKEA na pogryzione atrapy jabłek w Lublinie Lifestyle

Reakcja IKEA na pogryzione atrapy jabłek w Lublinie

Przy okazji otwarcia nowego sklepu IKEA w Lublinie głośno było o klientach, którzy nie mogli doczekać się otwarcia popularnego sklepu. Niektórzy z nich skusili się na porozstawiane na wystawach zielone jabłka, które okazały się atrapami...

Wzruszająca reklama odrzucona przez adidas Lifestyle

Wzruszająca reklama odrzucona przez adidas

Młody student nakręcił reklamę adidasa, która stała się już internetowym hitem. Przed publikacją usiłował skontaktować się z marka, jednak po wysłaniu swojego video nie dostał żadnej odpowiedzi. Czy adidas przegapił najlepszą reklamę w swojej historii...

Nowy katalog IKEA 2018 Dizajn

Nowy katalog IKEA 2018

Wielu z nas ma w domu katalog szwedzkiej sieci, a najwięksi miłośnicy marki czekają na niego już od miesięcy. Zobaczcie, co zaproponuje nam IKEA w nowym sezonie...

Mieszkania w starych kamienicach Wnętrza

Mieszkania w starych kamienicach

Stare kamienice to jeden z naszych ulubionych tematów. Wysokie sufity, sztukaterie, zabytkowy parkiet – czego chcieć więcej? Takiej przestrzeni niewiele potrzeba by wyglądała naprawdę spektakularnie.

Polska firma wymyśliła dom, który złożysz w 3 dni! Architektura

Polska firma wymyśliła dom, który złożysz w 3 dni!

Dom, który jest tani, można go złożyć w trzy dni i na dodatek produkuje energię. Niemożliwe? Polski start-up udowadnia, że jednak możliwe...

Arka Koniecznego najlepszym domem świata według magazynu Wallpaper*! Architektura

Arka Koniecznego najlepszym domem świata według magazynu Wallpaper*!

Pracownia Roberta Koniecznego święci ostatnio same triumfy. Niedawno budynek Centrum Dialogu przełomy został wyróżniony tytułem „World Building of the Year 2016”, teraz doceniona została inna realizacja architekta...

W razie przyjęcia zgłoszenia na twój adres e-mail zostanie wysłane potwierdzenie.
Label Magazine zastrzega sobie selekcję zgłoszeń.