Warszawa: Wystawa „Miastowidzenie. Fotografie Czesława Olszewskiego”
Czesław Olszewski (1894‒1969) to jeden z najwybitniejszych polskich fotografów architektury. Na kilku tysiącach negatywów utrwalił modernizujące się w latach trzydziestych XX wieku państwo i jego odbudowę po II wojnie światowej. Od 17 marca do 26 września 2022 roku w Domu Spotkań z Historią w Warszawie można oglądać wystawę jego fotografii.
Pływalnia solankowa, Państwowy Zakład Zdrojowy, Ciechocinek. Architekt Romuald Gutt. Fot. Czesław Olszewski
Zespół kuratorski — historyczka i krytyczka sztuki Marta Leśniakowska i fotograf Tomasz Kubaczyk — spośród niemal siedmiu tysięcy negatywów (w większości szklanych) i odbitek wybrali 95 zdjęć. Jak mówi kuratorka: „to cenne źródło wiedzy o kulturze architektonicznej w Polsce przed 1939 rokiem, po części już nieistniejącej lub zdegradowanej. [...] Czesław Olszewski był uważnym obserwatorem, wyczulonym na formę przedmiotu, fakturę powierzchni, grę światła, wydobywaną w niuansach czarni i bieli”. Fotografował gmachy ministerstw i urzędów pocztowych, szkoły i szpitale, spółdzielcze osiedla mieszkaniowe i luksusowe kamienice czynszowe. Jego zdjęcia są zarówno cennym źródłem historycznym, jak i zachwycają ze względów artystycznych. Wypracował styl i technikę, które budzą uznanie także współcześnie.
Wystawa w Domu Spotkań z Historią jest pierwszą tak dużą prezentacją fotografii Czesława Olszewskiego. Tworzą ją zdjęcia z archiwów Instytutu Sztuki PAN w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Muzeum Warszawy, a także zbiorów prywatnych prof. Andrzeja Olszewskiego. Znalazły się na niej fotografie wykonane w Warszawie, Gdyni, Ciechocinku oraz Nowej Hucie — zarówno przedwojenne, jak i niepublikowane wcześniej zdjęcia powojenne.
Wnętrze gmachu Sądu Rejonowego, Gdynia. Architekci Zbigniew Karpiński, Tadeusz Sieczkowski i Roman Sołtyński. Fot. Czesław Olszewski
Na wystawie będzie można obejrzeć budynki dobrze znane warszawiakom i warszawiankom — kamienicę Jana Wedla, charakterystyczny „dom pod żaglem” czy Prudential (obecnie Hotel Warszawa), a także spektakularne, ale nieistniejące już modernistyczne pawilony Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Salon Polskiego Fiata czy Stadion Dziesięciolecia.
Osiedle Willowe przy ulicy Mierzwy w Nowej Hucie, Kraków. Architekt Tadeusz Ptaszycki. Fot. Czesław Olszewski
Polsko-angielski album „Miastowidzenie. Fotografie Czesława Olszewskiego”
Wystawie towarzyszy album, który tworzą zdjęcia wybrane przez prof. Martę Leśniakowską i fotografa Tomasza Kubaczyka. W jednym z tekstów Karolina Andrzejewska-Batko pisze — „Czesław Olszewski pozostawił po sobie ogromną spuściznę, która stanowi jedno z cenniejszych źródeł nie tylko dla badaczy i badaczek historii fotografii, lecz także historii architektury i przemian społeczno-gospodarczych. Tych, które dokonały się w międzywojniu, jak i późniejszych, po 1945 roku, kiedy odbudowywano kraj z powojennych zniszczeń. Jego dzieło to fascynujący zbiór dokumentów fotograficznych, ukazujący historię Polski poprzez historię architektury”.
Urząd Telekomunikacyjny i Telegraficzny przy ulicy Nowogrodzkiej 45, Warszawa. Architekci Julian Puterman-Sadłowski i Waldemar Radlow. Fot. Czesław Olszewski
Aplikacja „Wasza Warszawa”
Zdjęcia Czesława Olszewskiego staną się częścią bezpłatnej aplikacji „Wasza Warszawa”. Wraz z kontekstami historycznymi i ciekawostkami pozwolą ruszyć na spacer po modernistycznym mieście lub przyjrzeć się mu w domowym zaciszu. Jak mówi koordynatorka projektu Agnieszka Tomasińska — „aplikacja to swego rodzaju wehikuł czasu. Dzięki zlokalizowaniu na mapie warszawskich zdjęć Czesława Olszewskiego możemy rozglądać się po współczesnej stolicy i zderzać ją z historią. Zobaczyć co działo się w danym miejscu, ale też nadawać codziennie mijanym miejscom nowe znaczenia”.
Kuratorzy: Marta Leśniakowska, Tomasz Kubaczyk
Teksty: Marta Leśniakowska, Karolina Andrzejewska-Batko
Koordynacja projektu i produkcja wystawy: Julia Libera
Projekt graficzny: Lotne Studio
Realizacja projektu wystawy: Mateusz Wierzbicki (Willow Service)
Przygotowanie zdjęć do druku: Tomasz Kubaczyk
Redakcja: Małgorzata Purzyńska
Tłumaczenie: Katarzyna Michałowska
Korekta: Anna Kaniewska
Promocja wystawy: Agata Krajewska, Milena Ryćkowska, Dorian Widawski
Zobacz też:
Interesujesz się sztuką?
Sprawdź LABEL 52 – „Wokół natury”!
