Leśny Ogród Botaniczny Marszewo. Projekt, który powstał z szacunkiem do natury i tradycji
Projekt pracowni Gierbienis + Poklewski, budynek edukacyjny w Leśnym Ogrodzie Botanicznym Marszewo w Gdyni, jest pod wieloma względami wyjątkowy. Architekci sięgnęli po nowoczesne, niespotykane do tej pory w obiektach użyteczności publicznej rozwiązania. Wyposażenie budynku, w tym także wyposażenie toalet, za które odpowiadała między innymi firma Geberit, musiało sprostać wysokim oczekiwaniom inwestora.
Budynek został wzniesiony w niezwykłej scenerii – na polanie ukrytej w lasach Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Znajdujący się tu Leśny Ogród Botaniczny Marszewo rocznie odwiedza ponad 30 tys. osób. Dlatego pojawiła się potrzeba, by zwiększyć jego zaplecze. Dzięki architektonicznej metamorfozie – poza funkcją ogrodową – pełni on teraz rolę ośrodka edukacji Nadleśnictwa Gdańsk. W praktyce korzystają z niego zarówno leśnicy, jak i zorganizowane grupy dzieci oraz młodzieży, które chcą poznać sekrety leśnej flory i fauny. Ogród otwarty jest także dla indywidualnych zwiedzających.
Stodoła, która zachwyca
Zabudowę, nawiązującą do archetypicznej koncepcji stodół, otacza ogrodzenie, tworzące dwa kameralne dziedzińce. W efekcie do złudzenia przypomina ona dawną osadę ze współczesną interpretacją drewnianego wału.
Projekt budynku zakłada elastyczne wykorzystywanie przestrzeni. Jego centrum stanowi sala ekspozycyjna, przeznaczona na organizację wydarzeń i wystaw. Z kolei na poddaszu powstała strefa pracownicza – wysoka otwarta przestrzeń biurowa z wydzielonym ścianką pomieszczeniem socjalnym oraz salą spotkań w przeszklonym pokoju.
Otwarty charakter wnętrza poszerza możliwości dotarcia do różnych grup odbiorców – nie tylko dzieci i młodzieży przyjeżdżającej tu na zajęcia edukacyjne lub osób odwiedzających ogród. Co ciekawe, sam budynek – za sprawą swojej konstrukcji i użytych materiałów – stał się elementem działalności edukacyjnej, pokazując potencjał i różnorodność zastosowania drewna w architekturze.
Technologia drewna klejonego krzyżowo (CLT)
Budynek wzniesiono z prefabrykatów wielkogabarytowych z drewna laminowanego krzyżowo (CLT). Tego typu technologia po raz pierwszy została całościowo zastosowana w Polsce w obiekcie użyteczności publicznej. Produkty i rozwiązania konstrukcyjne wykorzystujące drewno są ekologiczne, zaś sama technologia CLT gwarantuje znakomitą wytrzymałość i doskonałe parametry w zakresie akustyki i właściwości energooszczędnych.
Wnętrza zyskały industrialny styl. Wyeksponowano elementy konstrukcyjne oraz drewniane panele, które pozbawione są dodatkowego wykończenia. Drewniane jest także wyposażenie i umeblowanie. Wielość użytych elementów z drewna buduje wrażenie naturalności i podkreśla proekologiczny charakter budynku, tworząc wrażenie komfortu i bezpieczeństwa. Widok drewna, jego faktura i zapach wpływają pozytywnie na odbiór wnętrza i oddziałują na zmysły użytkowników budynku.
Emanujące naturalnym ciepłem drewno użyte wewnątrz budynku kontrastuje z czarną okładziną fasady. Powierzchnia desek została celowo zwęglona przy użyciu starożytnej japońskiej techniki Shou Sugi Ban. Ta nietypowa metoda wykończenia nawiązuje do tradycji regionu, gdy rolnicy w ten oryginalny, a przy tym naturalny sposób zabezpieczali drewno przed działaniem warunków atmosferycznych, promieniami UV i szkodnikami, przeciwdziałając jego degradacji. Podobnie jak w przypadku zastosowania technologii CLT, jest to pierwsza w Polsce realizacja budynku użyteczności publicznej z taką elewacją.
Dbałość o wygodę pracowników i zwiedzających
Projekt budynku edukacyjnego w Leśnym Ogrodzie Botanicznym Marszewo uwzględnia komfort i bezpieczeństwo jego użytkowania na wielu płaszczyznach. Dotyczy to zarówno potrzeb pracowników, jak i odwiedzających ośrodek gości. Dlatego na parterze znalazły się ogólnodostępne toalety, w tym toaleta dla osób o ograniczonej sprawności, męska oraz damska.
Architekci sięgnęli po sprawdzone produkty marki Geberit. Wśród nich znalazły się: umywalki i miski z serii Selnova, a także pisuary z serii Selnova Felix oraz umywalki i miski z serii Selnova Comfort. Wszystkie użyte produkty są specjalnie dedykowane obiektom użyteczności publicznej. Dodatkowo przewidziano przewijak oraz stosowne pochwyty i lustro uchylne. Z kolei na piętrze znajduje się toaleta dla pracowników – z umywalką, miską i kabiną prysznicową.
Inwestor, już na etapie przygotowania koncepcji projektowej, zwrócił uwagę na konieczność większego dostępu do sanitariatów, uwzględniając potrzeby również tych odwiedzających ogród botaniczny, którzy nie skorzystają z głównego budynku, albo ten będzie zamknięty.
Dlatego specjalnie powstał niewielki ogólnodostępny obiekt pełniący funkcję toalet zewnętrznych. Pod względem formy i estetyki harmonizuje on z architekturą głównego budynku. Wewnątrz znajdują się trzy toalety – dla osób o ograniczonej sprawności, męska i damska – z wyborem analogicznych produktów ceramiki Geberit, jak w budynku głównym, ale z innym wykończeniem. Zarówno armatura, jak i spłuczki pozwalają na uzyskanie oszczędności wody, co doskonale wpisuje się w ekologiczny i edukacyjny charakter budynku.
Projekt budynku edukacyjnego w Leśnym Ogrodzie Botanicznym Marszewo wpisuje się w jakże aktualny obecnie trend biofilii, którego celem jest wzmocnienie relacji pomiędzy naturą a człowiekiem. Jednocześnie nieobce są mu założenia zrównoważonego rozwoju, wyrażające się w czerpaniu z lokalnego dziedzictwa – zarówno jeśli chodzi o walory kulturowe, jak i przyrodnicze. Tu lokalność została podkreślona nie tylko poprzez lokalizację inwestycji, lecz także odniesienie do tradycji architektury drewnianej i typowych dla niej form.
