W Warszawie powstaje jeden z największych kompleksów muzealnych w Europie
Na nowoczesny kompleks autorstwa pracowni WXCA składają się nowe siedziby Muzeum Historii Polski oraz Muzeum Wojska Polskiego. Razem z rozległym parkiem położonym na terenie Cytadeli Warszawskiej stworzą one nie tylko miejsce kultury i pamięci, ale i nową przestrzeń rekreacyjną. Otwarcie pierwszej placówki planowane jest na 15 sierpnia, a drugiej na wrzesień tego roku.
Pochodząca z XIX w. carska fortyfikacja pamiętająca czasy polskich walk niepodległościowych kryje zarówno niezwykłą wartość symboliczną, jak i architektoniczną. Przez ostatnie ponad 200 lat Cytadela pozostawała jednak wydzielona z miejskiej tkanki i żywego organizmu dynamicznie rozrastającej się metropolii, a także zamknięta dla jej mieszkańców. Za wysokimi, ceglanymi murami fortecy zachował się niezwykły, zielony teren o powierzchni ponad 30 ha, współcześnie otoczony przedwojenną, modernistyczną dzielnicą mieszkaniową.
Dziś teren ten przechodzi wielką transformację. Powstaje na nim kompleks muzealny złożony z trzech brył – siedziby Muzeum Historii Polski oraz dwóch gmachów Muzeum Wojska Polskiego. Założenie, razem z centralnym placem miejskim, zostało wpisane w zabytkowy układ urbanistyczny Cytadeli Warszawskiej. Razem z rozległym miejskim parkiem, a także już mieszczącymi się na tym terenie Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej i Muzeum Katyńskim, ta reprezentacyjna przestrzeń stanie się jednym z największych i najnowocześniejszych kompleksów muzealnych w Europie – swoistym „parkiem muzeów”, miejscem kultury i pamięci, a także codziennej aktywności mieszkańców Warszawy.
Za projekt odpowiada polska pracownia architektoniczna WXCA. Architekci sięgnęli po wypracowany przez pracownię język architektoniczny – wrażliwy na kontekst społeczny i naturalny, o prostym i powściągliwym wyrazie estetycznym oraz mocnej materialności bryły.
Architekci WXCA zaprojektowali budynek Muzeum Historii Polski jako metaforę historii zachowaną w monolitycznej bryle. To opowieść o procesach historycznych, w której językiem narracji o odkrywaniu śladów przeszłości został kamień. Swoją formą minimalistyczna bryła Muzeum przypomina bowiem nieco ociosany kamienny blok.
Twórcy projektu zastosowali motywy z polskiej tradycji architektonicznej. Nie są to jednak dosłowne cytaty, a poddane transformacjom geometrycznym ornamenty będące odniesieniem do takich jak wzorów jak m.in. relief z Drzwi Gnieźnieńskich, znane z gotyku sklepienie kryształowe czy motyw z modernistycznej hali Spodek w Katowicach.
W Muzeum Historii Polski, poza częścią ekspozycyjną oraz pomieszczeniami do przechowywania i konserwacji artefaktów, znajdą się liczne przestrzenie o funkcji kulturalnej: sala koncertowa na 600 osób, sala projekcyjno-teatralna, biblioteka, sale konferencyjne i edukacyjne, a także taras z panoramą Warszawy.
Na założenie przestrzenne składają się również gmachy Muzeum Wojska Polskiego, położone naprzeciwko siebie i domykające reprezentacyjny plac Gwardii. Układ ten jest nawiązaniem do pierwotnego układu urbanistycznego koszar polskiej Gwardii Pieszej Koronnej sprzed dwóch wieków.
Tym razem architekci postawili na barwiony beton architektoniczny, odnoszący się do ceglanych murów Cytadeli Warszawskiej. Monumentalność zgeometryzowanej bryły powstającego muzeum została przełamana specjalnie opracowanym przestrzennym wzorem, odciśniętym na płaszczyźnie masywnych bloków.
Wzór ten – szewron – w zamyśle miał przywodzić na myśl motywy militarne. Jego przestrzenna forma została pomyślana jako powierzchnia dla rzeźbiarskiej gry światła i cienia zmieniającej się wraz z porą dnia, a tym samym zmieniającej też ogólną percepcję gmachu.
Rozmiar pojedynczego modułu ornamentu architekci WXCA zaprojektowali w oparciu o skalę człowieka, a konkretnie ludzkiej ręki, co przekłada się na stopniowanie doświadczenia estetycznego – wraz ze zbliżaniem się do monumentalnej, zdyscyplinowanej bryły na pierwszy plan wychodzi detal fasady.
Zobacz także:
