„Sztuka kobiet” - Desa Unicum oddaje głos artystkom, kuratorkom i kolekcjonerkom
DESA Unicum jako pierwsza instytucja kultury w Polsce uruchamia stałą platformę „Sztuka kobiet” – długofalowy program edukacyjny i promocyjny poświęcony twórczości artystek, kuratorek i kolekcjonerek. Inicjatywa ma na celu nie tylko reagowanie na wyzwania współczesnego rynku sztuki i życia społecznego, lecz przede wszystkim przywracanie należnego miejsca twórczyniom, które przez wieki pozostawały na marginesie historii sztuki. We wrześniu wystartuje pierwsza odsłona projektu – pięć wystaw, wśród których szczególną uwagę przyciąga ekspozycja „Olga Boznańska i Pionierki Malarstwa Polskiego”. To początek cyklu, który konsekwentnie będzie oddawał głos kobietom kształtującym świat sztuki.
Autor: PW
Zdjęcia: Materiały prasowe
Na brak obecności kobiet w historii sztuki od lat zwracają uwagę badaczki i krytyczki. Już w 1971 roku Linda Nochlin w głośnym eseju postawiła prowokacyjne pytanie: „Dlaczego nie było wielkich artystek?”. Kilka lat później, z jej inicjatywy, w Los Angeles County Museum of Art otwarto pierwszą międzynarodową wystawę poświęconą twórczości kobiet – ekspozycję, która następnie wędrowała po świecie. Jak przypomina Katy Hessel, prace kobiet stanowią zaledwie 1% zbiorów londyńskiej National Gallery, a w pierwszym wydaniu kultowego podręcznika E.H. Gombricha „O sztuce” nie znalazła się ani jedna twórczyni. Ta marginalizacja widoczna jest również na rynku sztuki. Choć zainteresowanie twórczością kobiet rośnie, ich udział wciąż pozostaje niewielki. W latach 2008–2019 wartość sprzedanych na świecie prac artystek wyniosła jedynie 2% – mniej niż same dzieła Picassa w tym czasie.
Dlaczego wciąż tak niewiele nazwisk artystek trafia do kanonu? Przez wieki podstawową barierą był ograniczony dostęp kobiet do edukacji artystycznej. Symbolicznym przykładem jest historia Zofii Stryjeńskiej, która w 1911 roku, by rozpocząć naukę w Akademii w Monachium, musiała podszyć się pod mężczyznę i wejść do uczelni w przebraniu. Skutki tych systemowych wykluczeń odczuwalne są do dziś. Choć w ostatniej dekadzie wartość rynku sztuki tworzonej przez kobiety wzrosła aż o 194%, to – według szacunków National Museum of Women in the Arts – przy obecnym tempie zmian pełną równość na aukcjach uda się osiągnąć dopiero w 2053 roku.
Projekt „Sztuka kobiet” jest inicjatywą długofalową – obejmuje wystawy, aukcje i działania edukacyjne, a jego celem jest trwałe wprowadzenie twórczości kobiet do centrum artystycznej i społecznej debaty. Wrześniowa inauguracja to dopiero początek cyklicznych działań, które będą wzmacniać pozycję kobiet w historii sztuki i na rynku kolekcjonerskim.
Więcej:
