Wystawa Yayoi Kusamy, najdroższej artystki świata i królowej kropek, zawita do Europy

Kropki, dynie i lustrzane pokoje zwielokrotniające rzeczywistość w nieskończoność. Wejście do świata Yayoi Kusamy to podróż do hipnotyzującego uniwersum jednej z najważniejszych i najbardziej oryginalnych artystek XX i XXI wieku. Już jesienią europejska publiczność będzie miała okazję zanurzyć się w jej twórczości za sprawą wielkiej, retrospektywnej wystawy, która odwiedzi Szwajcarię, Niemcy i Holandię.

Alicja w Krainie Obsesji

Mająca 96 lat Yayoi Kusama często nazywa samą siebie „współczesną Alicją z Krainy Czarów”, a jej twórczość doskonale oddaje ten stan. Jej znakiem rozpoznawczym są obsesyjnie powtarzające się motywy, z których najsłynniejsze to kropki. Pokrywają one płótna, rzeźby, instalacje, a nawet ciało samej artystki, tworząc wrażenie samozatracenia i psychodelicznej dezorientacji. Choć jej prace, pełne dyń i intensywnych barw, wydają się na pierwszy rzut oka radosne i „wizualnie zabawne”, kryje się za nimi głęboki niepokój, nierozerwalnie związany z biografią twórczyni.

Yayoi Kusama, Pumpkin, 1991 Acrylic on canvas, 91 × 116.7 cm, Collection of the artist © YAYOI KUSAMA

Yayoi Kusama, Self-Portrait, 1972 Collage with pastel, ballpoint pen and ink on paper, 74.4 × 44 cm, Collection of the artist © YAYOI KUSAMA

Sztuka jako lekarstwo

Kusama otwarcie mówi o swoich problemach ze zdrowiem psychicznym, a twórczość nazywa wprost „medycyną artystyczną”. Fascynacja kropkami i powtarzalnymi wzorami wzięła się z halucynacji, których doświadczała już jako dziesięcioletnia dziewczynka w wiejskiej Japonii. Widziała wtedy aury przedmiotów i „rozmawiała” z fiołkami o ludzkich twarzach, a otaczający ją świat zlewał się w jeden, pulsujący wzór.

Przeniesienie tych wizji na płótno czy rzeźbę stało się dla niej formą autoterapii i sposobem na przetrwanie. Od 1977 roku artystka dobrowolnie mieszka w szpitalu psychiatrycznym w Tokio, a tuż obok znajduje się jej studio, w którym z pomocą asystentów wciąż tworzy.

Yayoi Kusama, Death of My Sorrowful Youth Comes Walking with Resounding Steps, 2009–2021 from the My Eternal Soul series, Acrylic on canvas, 194 × 194 cm, Collection of the artist © YAYOI KUSAMA

Miliony za kropki

Jej status na rynku sztuki jest niezachwiany. To najdroższa żyjąca artystka na świecie, której prace osiągają astronomiczne ceny – w 2023 roku obraz „Kwiat” sprzedano na aukcji Christie’s za niemal 10 milionów dolarów. Jej wizjonerska estetyka dawno przekroczyła granice galerii, czego dowodem jest choćby niedawna, głośna współpraca z domem mody Louis Vuitton. Twórczość Kusamy, łącząca pop-art, minimalizm i psychodelię, na stałe weszła do kanonu sztuki współczesnej.

Wielka retrospektywa, prezentująca obrazy, rzeźby, kolaże i słynne instalacje lustrzane, to wyjątkowa okazja do prześledzenia całej artystycznej drogi japońskiej ikony. Wystawę będzie można zobaczyć w trzech prestiżowych lokalizacjach: