Najpiękniejsze biblioteki świata: The Maisonneuve Library w Montrealu
Montreal, jedna z miejskich pereł Kanady, znany jest ze swojej dynamicznej sceny kulturalnej i bogatego dziedzictwa architektonicznego. W ostatnich dwóch dekadach, podczas gdy projektanci miast redefiniowali życie ulicy, architekci budowali lub przebudowywali liczne obiekty użyteczności publicznej. Jednym z najbardziej uderzających przykładów tego procesu transformacji jest Biblioteka Maisonneuve, mieszcząca się od 1981 roku w budynku, który kiedyś służył jako prestiżowy ratusz dla krótkotrwale istniejącego miasta Maisonneuve.
Autor: IM
Zdjęcia: Adrien Williams
Gdy potrzeba modernizacji i rozbudowy obiektu stała się pilna, miasto Montreal ogłosiło w 2017 roku multidyscyplinarny konkurs projektowy. Zwyciężyło konsorcjum lokalnych firm, na czele z EVOQ Architecture i Dan Hanganu Architects (obecnie część EVOQ).
Taniec między epokami
Starannie odrestaurowany budynek z 1912 roku, oficjalnie otwarty w czerwcu 2023 roku, wraz ze swoimi nowymi, przeszklonymi rozbudowami, ilustruje, jak przeszłość może wzbogacać teraźniejszość. Projekt zdobył uznanie Stowarzyszenia Bibliotekarzy i Archiwistów Quebecu (Fédération des milieux documentaires), które przyznało Bibliotece Maisonneuve nagrodę architektoniczną za 2023 rok.
Archetyp biblioteki skoncentrowanej wyłącznie na książkach, który dyktował układ tych instytucji przez większość XX wieku, odchodzi w przeszłość. Współczesne biblioteki stają się centrami społecznymi dla swoich społeczności, a filia Maisonneuve nie jest wyjątkiem. Jej transformacja, która pozwoliła na rozbudowę z 1240 do 3594 metrów kwadratowych, dała jej szansę na ponowne odkrycie swojej roli i sprostanie potrzebom bardziej inkluzywnego społeczeństwa.
Jedną z najważniejszych decyzji zespołu architektonicznego była rehabilitacja zabytkowego budynku i przywrócenie mu jego pierwotnej świetności. Kamienne fasady i monumentalne drzwi zostały starannie odrestaurowane, podobnie jak oryginalne gipsowe sztukaterie, boazerie i mozaikowe posadzki. Marmurowe schody na piano nobile oraz dwa imponujące witraże zostały poddane precyzyjnej naprawie.
Architektoniczny dialog
Kluczowym elementem nowej koncepcji stała się „wieża” dostawiona do wschodniego skrzydła. To wyraźny manifest współczesnej tożsamości biblioteki, mieszczący nowy rdzeń komunikacji pionowej i główne wejście. Użytkownicy o ograniczonej mobilności mogą teraz łatwo dostać się do windy, uzyskując pełen dostęp do każdego piętra, a także na mały taras na dachu. Historyczne kamienne schody zewnętrzne pełnią już głównie funkcję publicznych siedzisk.
Równie istotnym zabiegiem, odzwierciedlającym troskę architektów o dziedzictwo, było pozostawienie pełnowymiarowej pustki po obu stronach dawnego ratusza. Daje to użytkownikom stałe przypomnienie o tym, co było kiedyś, oferując jednocześnie wglądy na imponujące kolumny oryginalnej budowli. Stalowe portale i przestrzenne luki podkreślają przejście z wypełnionych światłem współczesnych skrzydeł do bardziej stonowanej atmosfery oryginalnej struktury.
Architekci zadbali o harmonijne połączenie nowego ze starym. Linia nowej ściany osłonowej oraz rytm jej brise-soleil (łamaczy światła) zostały podyktowane przez neoklasycystyczną kolumnadę zabytkowego budynku.
Jak trafnie ujęło to jury konkursu z 2017 roku, nowa Biblioteka Maisonneuve to „piękny taniec między epokami, między zewnętrzem a wnętrzem, między tym, co aktywne, a tym, co kontemplacyjne”.