10 europejskich galerii i muzeów dizajnu, które warto odwiedzić
Kto nie lubi nudzić się w wakacje, niech zajrzy do jednego z muzeów i galerii dizajnu rozsianych po całej Europie. To wielka lekcja historii wzornictwa i współczesnych trendów w projektowaniu. Będzie ciekawie!
Autor: MB
1. Galeria Morawska, Brno, Czechy
Podróż do świata dizajnu zaczynamy od naszych południowych sąsiadów. W historii europejskiego wzornictwa zajmują zasłużone wysokie miejsce. Jednym z ośrodków zajmujących się historią czeskiego dizajnu i sztuki (od średniowiecza aż po współczesność) jest Galeria Morawska, która w swoich zbiorach ma ponad 200 tysięcy eksponatów, co czyni ją drugim co do wielkości tego typu muzeum w Czechach.
Historia placówki sięga 1873 roku, kiedy działała jeszcze jako Muzeum Sztuk Użytkowych. Na przestrzeni lat jej zbiory powiększały się, a budynek przechodził kolejne modernizacje. Ostatnia miała miejsce w 2021 roku. W jej wyniku powstały nowoczesne wnętrza, łączniki pomiędzy piętrami, nowe gabloty i zupełnie nowa przestrzeń, którą można dowolnie aranżować. W muzeum znajduje się także DESIGNLAB – laboratorium pozwalające tworzyć odwiedzającym sztukę i wzornictwo przy użyciu najnowszych technologii.
Fot. BoysPlayNice
2. Vitra Design Museum, Weil am Rhein, Niemcy
To jeden z głównych ośrodków poświęconych historii i badaniu dizajnu, nie tylko w Europie. Muzeum może poszczycić się też jedną z największych kolekcji mebli na świecie. Początkowo miało służyć do prezentacji produktów Vitry, w tym wytwarzanych przez firmę mebli projektu Ray i Charlesa Eamsów, szybko stało się jednak jasne, że placówka na tym nie poprzestanie. W muzeum Vitry odbyły się wystawy takich sław, jak Frank Lloyd Wright, Luis Barragán czy Ron Arad, a obecnie można tam oglądać m.in. instalację Sabine Marcelis.
Uwagę zwraca również sam budynek muzeum, w którym znajduje się główna kolekcja. Charakterystyczną bryłę zaprojektował słynny architekt, Frank Ghery. Część kolekcji znajduje się też w budynku Schaudepot, otwartym w 2016 roku, którego projekt powstał w pracowni Herzog & de Meuron.
Fot. Thomas Dix, Mark Niedermann
3. Archiwum Bauhausu / Muzeum Projektowania, Berlin, Niemcy
W tym miejscu poznamy historię jednego z najbardziej wpływowych nurtów w architekturze i wzornictwie XX wieku. Placówka ma największe zbiory na świecie dotyczące szkoły Bauhausu, a wśród nich prace takich twórców jak Josef Albers, Walter Gropius, Wassil Kandinski, Paul Klee czy Ludwig Mies van der Rohe.
Muzeum znajduje się w budynku zaprojektowanym przez Alexandra Cvijanovicia na bazie projektu założyciela Bauhausu, Waltera Gropiusa. Bryłę wyróżnia charakterystyczny dach nawiązujący do zabudowy przemysłowej. Obecnie trwa budowa "szklanej wieży", nowej części muzeum.
Fot. Joel Felipe/Unsplash
4. Galeria Maniera, Bruksela, Belgia
Warto odwiedzić to miejsce nie tylko ze względu na pokazywane tam współczesne wzornictwo, ale i sam budynek, w którym odbywają się wystawy. Hôtel Danckaert, znany również jako Villa Dewin, to bowiem jeden z najlepiej zachowanych przykładów architektury w stylu art déco w stolicy Belgii.
MANIERA powstała w 2014 roku z inicjatywy Kwintena Lavigne'a i Amaryllis Jacobs. Galeria zleca architektom i artystom opracowanie mebli i przedmiotów codziennego użytku, dając im tym samym możliwość wyjścia poza ramy swojej codziennej działalności.
Fot. Jeroen Verrecht
5. ADI Design Museum, Mediolan, Włochy
Na naszej mapie nie mogło zabraknąć europejskiej stolicy dizajnu. Zaglądamy do stosunkowo młodej placówki (wystartowała w 2021 roku), jednej z największych tego typu w Europie, w której murach gości historyczna kolekcja nagrody Compasso D'Oro przyznawanej włoskim projektantom i producentom od 1954 roku. Na prezentowanych w ADI Design Museum wystawach można obejrzeć też współczesne projekty.
Muzeum znajduje się w dawnej przemysłowej części Mediolanu przy Piazza Compasso d'Oro 1, niedaleko via Ceresio oraz Piazzale Monumentale. Twórcy projektu budynku celowo postawili na prostą bryłę, by podkreślić użytkowy charakter miejsca.
Fot. Martina Bonetti
6. The Design Museum, Londyn, Wielka Brytania
Londyńskie muzeum to jedna z wiodących światowych placówek poświęconych dizajnowi. W kolekcji muzeum znajdują się obiekty opowiadające historię masowej produkcji, począwszy od innowacji XIX wieku aż po cyfrową rewolucję ostatnich lat. Zbiory obejmują obiekty związane z architekturą, modą, meblami, transportem, grafiką i wzornictwem przemysłowym, głównie z Europy, USA i Japonii. Jednym z pierwszych eksponatów, który trafił do kolekcji muzeum, był dystrybutor benzyny ze stacji Mobil zaprojektowany przez Eliota Noyesa w 1968.
Początki muzeum to Boileroom Project uruchomiony przez V&A Museum. Od 1984 roku placówka działa samodzielnie – na początku w Shad Thames, a od 2016 roku w nowym budynku w Kensington.
Do końca lipca otwarta będzie wystawa chińskiego artysty Ai WeiWei, do połowy września można oglądać zaś ekspozycję poświęconą historii sari. W tym roku planowane są także wystawy poświęcone ostatnim 30-stu latom londyńskiej sceny modowej oraz kulturze deskorolkowej.
Fot. Gareth Gardner, Gravity Road
7. Galeria FUMI, Londyn, Wielka Brytania
Ta niewielka prywatna galeria działa w Londynie od 2008 roku z inicjatywy Sama Pratta i Valerio Capy. FUMI koncentruje się na starannie wyselekcjonowanym współczesnym dizajnie i twórcach oraz artystach, dla których ważne jest zarówno rzemiosło, jak i nowoczesne technologie. Większość obiektów powstaje ręcznie w limitowanych seriach w małych warsztatach. Twórcy korzystają często z tradycyjnych technik takich jak dmuchanie szkła czy grawerowanie.
Wiele z obiektów prezentowanych w FUMI nie zobaczycie nigdzie indziej – powstają na specjalne zamówienie galerii. Część z nich stoi na kruchej granicy pomiędzy sztuką a wzornictwem. Jak podkreślają twórcy galerii, na wystawach pokazują jedynie prace, które sami chcieliby mieć w domu.
Fot. Materiały prasowe Galerii FUMI; Thomas Joseph Wright
8. Designmuseo, Helsinki, Finlandia
Czas na kolejną stolicę europejskiego dizajnu. Fińskie muzeum dizajnu to jedna z najstarszych tego typu placówek na świecie. Zobaczycie tu dorobek czołowych fińskich projektantów i najbardziej znanych fińskich marek, które zapisały się w historii wzornictwa oraz przykłady międzynarodowego dizajnu. Muzeum patronuje też mniejszym placówkom rozsianym po kraju, poświęconym ceramice i szkłu marki Arabia (Designmuseo Arabia, Helsinki), wyrobom szklanym Iittala (Desigmuseuo Iittala, Iittala) oraz muzeum szkła w Nuutajärvi, gdzie znajduje się najstarsza fińska huta.
Obecnie w muzeum można obejrzeć wystawę “Utopia Now” prezentującą historię fińskiego wzornictwa, ekspozycję prac Kustaa Saksiego tworzącego tkaniny oraz prace grafika Tomiego Leppänena.
Fot. Susanna Lönnrot, Paavo Lehtonen
9. Disseny Hub, Barcelona, Hiszpania
To muzeum i laboratorium w jednym, którego głównym celem jest umożliwienie zrozumienia dizajnu i wpływu, jaki ma na nasze życie. Muzeum działa w czterech obszarach: projektowanie produktu, przestrzeni, informacji i mody.
Muzeum otwarto w 2014 roku – połączono wówczas kilka mniejszych placówek w jedną (Muzeum Grafiki, Muzeum Tkaniny, Muzeum Ceramiki). Budynek zaprojektowany przez znaną hiszpańską pracownię znajduje się przy Plaça de les Glòries, obok słynnego wieżowca Torre Agbar.
Fot. Lourdes Jansana, Aniol Resclosa
10. Galerie Patrick Seguin, Paryż, Francja
Działająca od 1989 roku galeria znajduje się w paryskiej dzielnicy Bastille. Powstała z inicjatywy Patricka Seguina, kolekcjonera i znawcy dizajnu. W galerii można obejrzeć prace takich francuskich projektantów jak Jeana Prouvé, Charlotte Perriand, Pierre Jeanneret, Le Corbusier czy Jean Royère. Patrick Seguin to jeden z największych promotorów twórczości Jeana Prouvé – zarówno zaprojektowanych przez niego mebli, jak i architektury (domy demontowalne). Galeria zgromadziła najważniejszą kolekcję tych rozbieralnych domów, które w większości są albo unikatowymi egzemplarzami, albo zostały wyprodukowane w bardzo niewielkiej liczbie.
Przestrzeń, w której znajduje się Galerie Patrick Seguin została zaprojektowana przez Jeana Nouvela, zdobywcę nagrody Pritzkera w 2008 roku.
Fot. GaleriePatrickSeguin
